De pagina wordt geladen...
Bedrijfsoverdracht: begin nu met plannen
Wat is een geschikt moment om na te gaan denken over opvolging of overdracht van jouw bedrijf? Antwoord: waarschijnlijk nu. Want bedrijfsoverdracht is een langdurig en ingewikkeld proces. De gemiddelde overdracht kost duizend dagen, maar vijf of zelfs tien jaar uittrekken is verstandig. Hoe gaat het in zijn werk en waar moet je op letten?
BOVAG-bedrijven zijn vaak familiebedrijven, en vaak is de ondernemer 55 jaar of ouder. Uit onderzoek van Nyenrode Business Universiteit blijkt dat bijna tachtig procent van de familiebedrijven in Nederland de afgelopen zes jaar is overgedragen of nu in dat proces zit. Tegen het Financieele Dagblad zegt Roberto Flören, hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht aan Nyenrode, dat veranderende fiscale regelgeving aan de basis staat van deze golf.
Herma Brinkhuis is Senior Fiscaal Jurist bij Alfa Accountants en Adviseurs en gespecialiseerd in bedrijfsopvolging en -overdracht. Zij legt uit wat er fiscaal verandert. “De bedrijfsopvolgingsregeling biedt een ruimhartige vrijstelling van schenkbelasting wanneer de overdrager de onderneming schenkt aan een of meer opvolgers. Op dit moment is de overdracht van een bedrijfswaarde van ruim € 1,3 miljoen vrijgesteld; van de waarde boven dat bedrag is 83 procent vrijgesteld. Deze regeling verandert volgend jaar. De vrijstelling bedraagt dan € 1,5 miljoen, terwijl de waarde boven die drempel voor 75 procent is vrijgesteld. Heel hoog over zou je kunnen zeggen: bij overdracht binnen de familie is het slim om dit jaar nog actie te ondernemen. Als je overdraagt aan een derde is het waarschijnlijk slimmer te wachten tot volgend jaar. In het hoofdlijnenakkoord staat namelijk het voornemen om de inkomstenbelasting in Box 2 omlaag te brengen van 33 naar 31 procent.”
Waardering
Door nu aangifte te doen, verzekert de ondernemer zich ervan dat de schenkbelasting volgens het huidige regime berekend wordt. “Er kan vervolgens discussie ontstaan over de waarde van het bedrijf”, zegt Brinkhuis. “Het is geen uitzondering dat de Belastingdienst een jaar nodig heeft om tot een besluit te komen. Het is dus zaak om vroegtijdig in het proces de fiscus te betrekken. De Belastingdienst accepteert alleen de discounted cashflow- of DCF-methode, waarmee de waarde van de aandelen van het bedrijf berekend wordt op basis van de verwachte toekomstige inkomsten en uitgaven. Het gebeurt helaas wel eens dat de Belastingdienst niet onmiddellijk akkoord gaat met de waardering, omdat tijdens hun lange beslistermijn het speelveld alweer is veranderd. Ook het nieuwe kabinet gooit het weer over een heel andere boeg, waardoor een waardering van enkele maanden geleden achterhaald kan zijn. Daar moet je op voorbereid zijn, want het kan veel stress opleveren.”
“Bij overdracht binnen de familie is het slim om dit jaar nog actie te ondernemen ”Herma Brinkhuis, Senior Fiscaal Jurist bij Alfa Accountants en Adviseurs
Hobby
Toch is het niet het fiscale aspect dat bedrijfsoverdracht zo lastig maakt, vervolgt Brinkhuis. “Het kost tijd en je moet weten wat je doet, maar uiteindelijk is het bijzaak. Na een lezing die ik gaf over fiscale en financiële aspecten van opvolging kwam er een dochter naar me toe die zei dat ze iets gemist had in mijn verhaal. Ze vond dat ik moest adviseren dat de overdrager een hobby moest zoeken, omdat hij anders blijft doen wat hij deed en zo zijn kinderen in de weg loopt. Vorige week hoorde ik over een vader die kort na de bedrijfsoverdracht naar de huisarts ging, omdat hij niet wist wat hij met zichzelf aan moest.”
Het succes van een bedrijfsoverdracht binnen een familie staat of valt dan ook met communicatie, zegt Brinkhuis. “Bij opvolging speelt onderling vertrouwen een grote rol. De overdragers moeten kunnen loslaten en tegelijk financieel goed verzorgd achterblijven, zonder dat de opvolger in de knel komt. Dat is niet niks. Ik adviseer de overdragers dan ook altijd om heel precies in kaart te brengen hoeveel geld zij maandelijks nodig hebben. Ik ken veel verhalen van ex-ondernemers die te weinig overhouden omdat het fiscaal zo aantrekkelijk is om te schenken. Ga maar na wat dat voor spanningen kan brengen in de familie. Zeker als het bedrijf kort na zo’n overname voor veel geld wordt verkocht. Op heel veel gebieden moet de familie onderling goede afspraken maken. Het kan een goed idee zijn om een familiestatuut op te stellen waarin je onder meer afspreekt wie er in de directie van het bedrijf plaats mogen nemen, hoe vaak er een familieberaad wordt gehouden en wie daaraan mogen deelnemen.”
Claim
Bij bedrijfsoverdracht aan een zakelijke partij speelt het communicatie-aspect uiteraard niet op die manier, vervolgt Brinkhuis. “Dan wordt het meer een spel van onderhandeling. Je kunt ervoor kiezen om de aandelen van het bedrijf door een holding-bv te laten verkopen. Als de holding-bv de aandelen in de werk-bv vervolgens verkoopt, hoef je als overdrager geen belasting te betalen. De claim schuift door naar de koper, die daar een korting voor zal willen. Daar kun je het vervolgens over hebben.”
Ervaring
Belangrijk aandachtspunt is dat dit soort constructies veel tijd kosten om op te tuigen. Zo moet er tussen de oprichting van de bv en de daaropvolgende overdracht in veel gevallen minstens drie jaar zitten. “Er wordt wel gezegd dat een bedrijfsoverdracht gemiddeld duizend dagen kost. Maar gezien alle fiscale, juridische, zakelijke en emotionele aspecten is het beter om er vijf jaar voor uit te trekken. Met opvolging binnen de familie kun je het beste zo vroeg mogelijk beginnen. En het is altijd een goed idee om deskundige begeleiding te zoeken. Hoewel elke accountant hierin moet kunnen faciliteren, zien wij vaak toch behoefte om een specialist in de arm te nemen. Vanwege de niet-financiële en -fiscale aspecten kan uitgebreide ervaring met bedrijfsoverdracht een belangrijk verschil maken. Elk bedrijf is immers anders. Wij nemen de wensen van de familie als uitgangspunt en gaan dan kijken hoe we die binnen de geldende wet- en regelgeving kunnen realiseren. Als je het andersom doet, komen er al gauw problemen van.”
BOVAG ondersteunt
Overweeg je bedrijfsoverdracht of -opvolging, of ben je al bezig? BOVAG ondersteunt leden op verschillende manieren. Op 17 oktober en 27 november organiseert BOVAG samen met Alfa Accountants kennissessies over bedrijfsoverdracht. Op mijnBOVAG is veel kennis beschikbaar, waaronder de brochure ‘Stoppen en doorgaan’. Meer weten? Kijk op mijn.bovag.nl/stoppenendoorgaan of meld je aan voor de kennissessie Bedrijfsverkoop op 17 oktober in Ede of 27 november in Bleiswijk.
Dit artikel is ook verschenen in BOVAGkrant 2024-04.