“Werkgeluk begint bij de vraag: wat voor baas wil je zijn?”

Werkgeluk lijkt een vaag begrip. Wat betekent het precies? En hoe krijgt uw medewerkers gelukkig? Zijn daar tips of trucs voor? Guy van Liemt (54) leidt een, aan de Erasmus Universiteit verbonden, denktank van experts, die de effecten van werkgeluk op organisaties en ondernemingen bestuderen en het rendement meten. Op een herfstzonnig terras in Rotterdam toont hij een grafiekje met rendementscijfers die aangeven dat bedrijven met een hoge mate van werkgeluk stukken beter presteren (zie grafiek). “Maar je moet eerst binnen beginnen om buiten te winnen,” zegt hij erbij.  

Van Liemt glimlacht bij de vraag over trucs en tips: “Trucjes kun je vergeten, tips heb ik wel. Werkgeluk houdt in dat je personeelsleden bevlogen en met plezier hun werk verrichten, tevreden en daardoor loyaler zijn en beter presteren. Zoiets realiseer je niet met slechts enkele handigheidjes, zoals een pooltafel, vrijdagmiddagborrel of teambuildinguitjes. Werkgeluk begint bij een ondernemer die zichzelf eerst eens goed tegen het licht durft te houden: waar staat mijn bedrijf voor, wat voor baas wil ik zijn? Telt voor mij alleen de omzet en de winst? Kies ik boven alles voor mijn eigen zekerheid en de laagst mogelijke personeelskosten? Bijvoorbeeld door gebruik te maken van tijdelijke contracten. Ben ik een bullebak die gewoon de druk op het personeel opvoert bij het aannemen van meer opdrachten? Ligt de oorzaak van dingen die niet goed gaan niet bij mij, maar altijd bij mijn werknemers?” 

Vermenselijking

“Pas als je die vragen eerlijk hebt beantwoord, ben je klaar voor vermenselijking van jouw onderneming en het creëren van werkgeluk. Het besef dat gelukkige medewerkers met zo min mogelijk zorgen, zowel binnen als buiten het werk, beter presteren en loyaler zijn, is de afgelopen eeuw behoorlijk verdrongen door de efficiency-gedachte. Die luidt: zoveel mogelijk verdienen met zo min mogelijk kosten, inclusief personeelskosten. Veel ondernemers roepen wel: ‘Mijn belangrijkste assets zijn mijn mensen’, maar handelen daar niet echt naar. Zo ken ik iemand die de verwarming in de werkplaats een graadje lager zette, niet vanwege de energiecrisis, maar om zijn personeel harder te laten werken.” 

“Nu zie je dat aandacht voor het werkgeluk weer toeneemt. Corona heeft ons gewezen op het belang van mentaal en fysiek welzijn van de medewerkers en de mogelijkheden om werk en privé beter te verenigen. Ook wisselt men tegenwoordig sneller en gemakkelijker van baan. Vanwege de schaarste op de arbeidsmarkt, vooral van technisch personeel, willen bedrijven hun werknemers graag vasthouden en jong talent binnenhalen. Hoewel goede salariëring bijdraagt aan het werkgeluk is dat niet de enige oplossing. Een medewerker moet zich vooral gewaardeerd en goed in zijn vel voelen. Dan is er sprake van werkgeluk en presteert hij of zij – en daarmee het bedrijf – beter.” 

Gewetensvraag

“Het creëren van werkgeluk begint met de gewetensvraag: wil ik écht goed zijn voor mijn mensen? Het moet vanuit je hart komen, anders val je zo door de mand. Dus heb je jezelf kritisch tegen het licht gehouden en wil je met veranderingen binnen de onderneming werkgeluk realiseren? Dan is mijn tip: stel iedere werknemer in een persoonlijk gesprek oprecht de vraag: hoe gaat het met je? Vroeger vond men: werk en privéleven dienen strikt gescheiden te blijven. Maar het privéleven kan het werk enorm beïnvloeden. Misschien heeft de werknemer een ziek kind thuis, moet hij mantelzorgen voor een ouder, zijn er ruzies, financiële zorgen of is er een verslavingsprobleem. Burn-outs uiten zich vaak op het werk, maar gaan niet zelden gepaard met privéproblemen. Vanuit goed werkgeverschap zou je je moeten willen verdiepen in: hoe kan ik zorgen dat deze werknemer het geluk hervindt? Om je medewerkers het allerbest te laten presteren, moet je oog hebben voor het ‘totale mens-principe’, zoals voetbaltrainer Louis van Gaal dat noemt.” 

“Je hoeft natuurlijk niet zelf de psycholoog te spelen of je inhoudelijk te bemoeien met de problemen van je medewerker, je kunt wel hulp faciliteren. Regel een coach of hulpverlener. Of, als het probleem werk gerelateerd is, kijk of je zaken anders kunt organiseren, met jobcraften (aanpassen van werkzaamheden, red.), het aanpassen van roosters of het aanbieden van een cursus of opleiding. Ervaart zo’n werknemer deze steun als positief, dan is het automatische gevolg: betere prestaties, minder fouten op het werk en dus ook minder veiligheidsincidenten en minder kans op uitval of vertrek. Zie extra uitgaven die hierbij horen als langetermijninvestering. En stap af van dat drie tijdelijke contracten-systeem, want ook langdurige baanonzekerheid heeft een uiterst negatieve invloed op werkprestaties en -geluk.” 

Van Liemt besluit: “Steek meer energie in het geluk van jouw medewerkers, je ziet, aan de grafiek die ik heb gemaakt (zie grafiek), dat je bedrijfsresultaten daarvan profiteren. En jouw medewerkers worden je topambassadeurs, naar baanzoekende talenten toe, maar ook richting jouw klanten: dit is een goed bedrijf, wij werken hier graag en voor een goeie baas!” 

Meer informatie

Wilt u meer informatie over hoe u een goede werkgever blijft of wordt? Kijk dan eens op mijn.bovag.nl/goedwerkgeverschap. Of ga in gesprek met BOVAG-werkgeverscoaches en ontdek hoe zij u kunnen helpen. U vindt de coaches via mijn.bovag.nl/coaching.