De fietsbranche is volop in beweging. De populariteit van de e-bike neemt nog steeds toe, vooral onder jongeren, ouderen en forenzen. Bovendien is de vraag naar recreatieve fietsen door COVID fors gestegen. Dit leidt tot een hogere gemiddelde aanschafwaarde, meer omzet en meer winst. Het zorgt echter ook voor nieuwe toetreders in de markt: van online verkopers en branchevreemde aanbieders tot partijen uit de automotive sector. Bovendien verkopen fabrikanten in toenemende mate rechtstreeks aan de consument en de zakelijke markt. Daarnaast zijn de naschokken van COVID nog voelbaar. De leveringsproblemen dalen maar tegelijkertijd ontstaan er voorraadoverschotten, waardoor de prijs onder druk kan komen te staan.

Hoe ga je als ondernemer om met deze uitdagingen? Waar liggen de kansen voor de toekomst? Om alle trends, ontwikkelingen, risico’s en kansen goed in kaart te brengen, heeft BOVAG een studie laten doen door KPMG. Er zijn gesprekken gevoerd met fietsbedrijven, fabrikanten, ketens, online aanbieders, leasemaatschappijen, servicepartijen en andere experts. Daarnaast is gebruik gemaakt van verschillende beschikbare bronnen voor het ophalen van kwantitatieve gegevens. Samen blikken we vijf jaar vooruit, zodat je de (toekomstige) koers voor jouw bedrijf kunt bepalen.

Trends en ontwikkelingen

• Groeiende populariteit e-bikes, al lijkt de groei op middellange termijn wel af te vlakken.

• Verkoopvolume normaliseert, doordat het effect van COVID en problemen in de leveringsketen lijken te herstellen.

• Elektrificatie leidt tot hogere gemiddelde aanschafwaarde en meer omzet.

• Historische marktgroei, zowel in omvang (verkopen en aantal winkels) als omzet.

Risico's in de komende vijf jaar

• Concurrentie neemt toe: nieuwe toetreders, branchevreemd en vanuit de automobielsector; fabrikanten die direct aan de consument en de zakelijke markt verkopen; zakelijke markt (verkoop, lease, onderhoud en reparatie) vaak uitgevoerd door landelijke spelers/fabrikanten, zonder tussenkomst van lokale fietsbedrijven (tussen de 8 en 17% van de nieuw verkochte e-bikes).

• Onderhandelingskracht staat onder druk door online concurrentie en prijstransparantie.

• Macht fabrikanten neemt toe door: groeiende marktpositie van PON en Accell; voorwaartse en achterwaartse integratie (verschuivingen in activiteiten tussen fabrikant, inkooporganisatie en retailer, bijvoorbeeld een fabrikant die ook rechtstreeks aan de klant fietsen gaat verkopen).

• Managen van een fietsbedrijf is een uitdaging: krapte op de arbeidsmarkt; werkeloosheid daalt en aantal vacatures bij fietsbedrijven per 100 werkzoekenden stijgt, vergrijzing in de sector; scholing van nieuwe arbeidskrachten; regelen bedrijfsopvolging.

• Financiering wordt steeds complexer (in 2022 is nog slechts 47% bancair krediet, daarnaast veel andere vormen van financiering nodig).

• Overheidsingrijpen kan de marktvraag negatief beïnvloeden, bijvoorbeeld door aangepaste wet- en regelgeving.

• Deel van de klantreis vindt online plaats en dat biedt mogelijkheden aan nieuwe spelers om (volledig) digitaal fietsen te verkopen.

• Deelconcepten voor fietsen hebben vooralsnog weinig impact op fietsbezit, omdat het veelal een aanvulling op of vervanging van OV is.

Verwachtingen marktontwikkeling korte termijn

• COVID heeft de markt verstoord: het zorgde voor een uitzonderlijke marktgroei, maar ook voor leveringsproblemen. De eerste jaren staan in het teken van herstel en normalisatie.

• Een inhaalslag in de levering van fietsen in de waardeketen kan leiden tot voorraadoverschotten, met als mogelijk gevolg meer prijsdruk ('bullwhip effect').

Marktontwikkelingen middellange termijn (4-5 jaar)

• Een stijging van de gemiddelde prijs van fietsen (gewone fietsen en e-bikes): e-bikes zijn substantieel duurder; e-bikes steeds vaker gebruikt als vervanging van de auto (hierdoor stijgt ook de vraag naar premium modellen); groeiende vraag naar recreatieve fietsen (racefietsen en mountainbikes); leaseoplossing maakt e-bike voor grotere groep toegankelijk; algemene prijsstijgingen worden doorbelast aan de eindklant.

• De opkomst van online retailers kan wel tot meer prijsdruk leiden.

• Uitgaven aan accessoires stijgen door toegenomen vraag naar e-bikes en sportieve fietsen.

• Omzet reparatie en onderhoud groeit (relatief) hard: e-bikes zijn lastiger voor consumenten zelf te onderhouden; aantal gemiddeld afgelegde kilometers voor recreatief (elektrisch) fietsen stijgt; consumenten zijn op zoek naar ontzorging, meer nadruk op preventie.

Kansen

Wat is de positie van het fietsbedrijf in deze ontwikkelingen? En waar liggen ontwikkelkansen? Je leest meer in de samenvatting en het rapport van de netwerkstudie:

Wat gaat BOVAG doen?

• Lobby: een gelijk speelveld is belangrijker dan ooit. Via onze lobby in Den Haag, onze ondersteuning van Dealerverenigingen en specifiek onderzoek als het jaarlijkse BOVAG Relatieonderzoek Dealers-Importeurs (RODI) streven we daarnaar. BOVAG zet in op het stimuleren van fietsen en (verkeers)veiligheid. Thema’s hierbij zijn het opvoerverbod, stimulering vrijwillig helmgebruik, fietsverlichting en veilig gebruik van de fietsaccu.

• Opleidingen: er stromen veel ongeschoolde medewerkers de branche in. Gekwalificeerde mensen stromen de branche uit en tegelijkertijd stromen er medewerkers zonder fietsopleiding in. BOVAG zet samen met de partners in op een verbeterd opleidingslandschap. Dit betekent meer lokale opleidingslocaties, verbeterde kwaliteit van de opleiding (bijvoorbeeld door te werken met nieuwe materialen en apparatuur) en stageplaatsen vanuit de branche.

• Kwalificatiedossier: moderniseren van het bestaande kwalificatiedossier Fietstechnicus. Samen met het onderwijsveld bekijken we in hoeverre de uitgangspunten van het diploma fietstechniek nog aansluit bij de behoefte van de branche.

• Aftersales: leden helpen om meer inzicht te krijgen in de kosten. Hiervoor ontwikkelt BOVAG een tool. Daarnaast willen we een programma ontwikkelen dat fietsbedrijven helpt om werkplaatsprocessen nog efficiënter in te richten.

In gesprek

BOVAG wil ook vooral in gesprek met leden. Wat vind je van dit onderzoek? Wat neem je hieruit mee? En hoe kan BOVAG jou daarbij ondersteunen? Dit gesprek voeren we met ondernemers in hun eigen regio. Hiervoor organiseren we dit jaar meerdere bijeenkomsten. Meer informatie over de data en locaties vind je op mijn.bovag.nl/regiobijeenkomstenfiets.

Wil je meer weten?

Je kunt het hele onderzoek en een samenvatting hieronder downloaden. Daarnaast organiseert BOVAG verschillende ledenbijeenkomsten in het land om de uitkomsten van het onderzoek toe te lichten en met je te sparren over kansen en mogelijkheden voor jouw bedrijf. En natuurlijk kun je ook contact opnemen met je eigen BOVAG-adviseur om het onderzoek te bespreken en de vertaalslag naar je eigen bedrijf te maken.