Werken aan je bedrijf

In een bedrijf wordt werk verzet. BOVAG-bedrijven verhuren, verkopen, repareren en onderhouden alles wat wielen heeft. Sommigen verkopen brandstof, anderen brengen mensen veilige verkeersdeelname bij. Dat zijn de kernactiviteiten van het bedrijf. Daarbovenop komen de randvoorwaardelijke activiteiten, zoals inkoop, administratie, planning, HR, marketing enzovoort. Zonder deze geen core business. Dit zijn allemaal werkzaamheden in het bedrijf, en veel ondernemers zijn er dol op. De een staat in de werkplaats, een volgende verkoopt, de ander is instructeur, een vierde is bezig met marketing of met mensen. Of allemaal tegelijk. En dat is prima. 

Kapitein

Maar voor ondernemers is er nog ander werk dat minstens zo belangrijk is, en dat is werken aan het bedrijf. Waar staat het bedrijf voor, waar moet het naartoe? Wat loopt er nu niet goed, en hoe zou u dat kunnen oplossen? Welke kansen liggen er en wat moet er gebeuren om die te pakken? Dat zou je visie en strategie kunnen noemen, of met minder dure woorden: de koers van het bedrijf. Als ondernemer bent u immers de kapitein op het schip. U bepaalt waar het naartoe vaart en stuurt bij wanneer u dat nodig vindt. Als u niet stuurt, gaat het schip vast ook wel ergens heen, maar waarschijnlijk schiet u daar niets mee op. U zult concurrenten in uw vaarwater vinden, vastlopen op een zandbank van een economische crisis, lek stoten of muiterij krijgen onder uw personeel. Als u een oog houdt op de koers, omzeilt u dat. 

Toekomst

Neem dus de tijd om regelmatig aan uw bedrijf te werken. Misschien zegt u: “Tijd? Het werk in mijn bedrijf wacht niet.” Dat is meteen een mooi beginpunt: tijd vrijmaken om aan uw bedrijf te werken. Elke dag een uur, of eens per week een dagdeel. Wat is ervoor nodig om die ruimte te creëren? Begin bij inzichtelijk maken hoe u uw tijd besteedt. Misschien kunt u bepaalde werkzaamheden overdragen aan een medewerker of uitbesteden aan een externe partij. Misschien zijn er werkzaamheden die niet zoveel opleveren, die u kunt laten vallen of beperken. De vrijgekomen tijd investeert u in de toekomst van uw bedrijf. 

Blik verruimen

U heeft tijd gemaakt. Wat nu? Nu kunt u alle kanten op. Problemen inventariseren. Kijken waar uw bedrijf goed in is. Invoelen wat uw droom is, of waar u over vijf jaar wilt staan. Met uw klanten in gesprek gaan. Kijken hoe bedrijven in andere branches nieuwe dingen verzinnen. Boeken lezen over ondernemerschap of dwarsdenkers. Een sparringpartner zoeken en regelmatig ideeën uitwisselen. Een ambacht leren of een ander vak proberen. Verruim uw blik, ontdek problemen in uw bedrijf en in uw omgeving en los ze op. In één woord: wees creatief!  

Houding

Creatief? Misschien bent u nu gestopt met lezen. Veel mensen denken van zichzelf dat ze niet creatief zijn. Maar creativiteit is geen eigenschap, het is een houding, zegt Barbara Tammes, copywriter in de reclame, illustrator, schrijfster en bedenker van tv-formats. Ze schreef er het boek Playmode over. “Bij creativiteit denken mensen aan artistiek of handig zijn”, zegt Tammes. “Maar het gaat eerder om vindingrijkheid, problemen oplossen. Daarvoor heb je een bepaalde houding nodig, die ik ‘playmode’ noem: alsof je een spel speelt. Er is plezier, ontspanning, nieuwsgierigheid en motivatie. In playmode ben je niet bezig met oordelen: een idee is een idee. Onderzoek het, speel ermee. Alsof je een auto of fiets in de werkplaats hebt met een heel gek probleem. Je kijkt er met een aantal mensen naar, iedereen roept iets, of het nou heel dom of briljant is, en samen kom je uiteindelijk op de oplossing. En de kans is groot dat je dan een leuke dag hebt gehad.”  

Hulpmiddelen

Werken aan uw bedrijf is niets anders dan vindingrijk zijn, problemen zien en oplossen op een creatieve manier. Vanuit haar eigen ervaring met oplossingen bedenken (“daar ligt mijn liefde”) maakte Barbara Tammes een lijst met tien hulpmiddelen voor het verzinnen van creatieve oplossingen (zie hieronder). “Je kunt het inzetten voor kleine problemen of grote vraagstukken, voor de koers van je bedrijf, je relatie, in het gezin. Als je het aangaat alsof je een spel speelt en domme ideeën niet bestaan, kom je vanzelf op iets wat er nog niet was.” 

Tien hulpmiddelen voor creatieve oplossingen

1. Playmode: wees nieuwsgierig, speels, gemotiveerd. 
2. Speel met het probleem en stel de juiste vraag. “Denk aan de vlieg in het email van de pispot op Schiphol,” zegt Tammes. “Misschien begon het met de vraag hoe toiletruimtes schoner kunnen blijven. Dan krijg je een logistieke oplossing: meer schoonmaken, bredere zwabbers. Maar als je de vraag stelt hoe je mannen ‘raak’ kunt laten plassen, dan moet je je best doen om niet op die vlieg te komen. Als je ergens mee zit in je bedrijf, kun je het groter of kleiner maken, bedenken hoe je het een zevenjarige zou uitleggen, extremen opzoeken, kieper en kantel de vraag.” 
3. Geef betekenis aan wat je doet. Tammes: “President Kennedy bezocht de NASA en vroeg een conciërge wat hij daar deed. Die antwoordde: ‘Ik help mensen naar de maan te brengen.’ Verkoop niet alleen een product, verkoop een verhaal. Met verhalen breng je een persoonlijk accent aan in wat je doet. Een auto is niet alleen een vervoermiddel, maar tegenwoordig ook een rijdende telefooncel, een extra kamer van het huis, een schakelstation tussen thuis en werk. Ruitenwissers vervangen is zorgen dat iemand oma kan bezoeken. Kijk goed om je heen: welke behoefte vervul je? Haak aan op een trend die speelt.” 
4. Bedenk eerst een richting voor je een oplossing bedenkt. “Kijk wat past bij je bedrijf: je kunt de service, de dienst, het product of het verhaal aanpassen. Waar word je enthousiast van? Misschien wil je dat mensen een bezoek aan je bedrijf als uitje ervaren, of juist dat ze bijna anoniem maar razendsnel geholpen worden. Dan kom je op verschillende oplossingen.” 
5. Kijk naar jezelf. “Je bent zelf een rijke bron van informatie. Hoe wil je behandeld worden? Als je een vakantie boekt, waar let je dan op? Welke keuzes maak je als je winkelt, wat vind je prettig, wat niet? Steve Jobs hield van kalligrafie en van Braun-keukenapparatuur met maar één knop. Vanuit die principes heeft hij de iPhone gecreëerd. Voor ons is dat ‘outside the box’, maar voor hem was dat juist heel dichtbij.” 
6. Verwondering, verlangen en frustratie zijn brandstof voor het creatieve proces. “Klittenband is uitgevonden omdat iemand klitten in de vacht van zijn hond zag en dacht: hoe zit dat? Van Gogh verlangde te schilderen als Rembrandt. En frustratie… in plaats van heel boos te worden om iets dat schuurt, kun je die energie richten op de vraag hoe je het kunt oplossen. Spaar deze gevoelens op en gebruik ze om tot een goed idee te komen.” 
7. Speel met je verbeeldingskracht. “We kunnen onszelf in anderen verplaatsen. Hoe zou iemand die je bewondert het probleem oplossen? Ik denk zelf vaak als Pipi Langkous, maar je kunt ook Elon Musk nemen of je buurvrouw. Iedereen kijkt anders naar de wereld en komt met andere oplossingen.” 
8. Blijf in beweging. “Ga zeker niet voor je eerste idee. Als je meteen een oplossing hebt, speel er dan mee, verken ook andere oplossingen. Maak er kilometers mee, ook als het aanvankelijk niet goed lijkt. Vraag je af wat je zou doen als alles mogelijk was. Schiet niet te snel een idee af en blijf er niet aan plakken.” 
9. Een goed idee ligt vaak op het puntje van je schoen. “Soms moet je een ontzettende omweg maken om iets voor de hand liggends te vinden.”  
10. Ga! “Als je iets gaat proberen, moet je het ook echt de kans geven en volhouden. Er is een tijd waarop je alles bevraagt en er is een tijd waarin je iets gewoon gaat doen en blijft doen. Die twee wisselen elkaar af. Dat kun je ook inregelen, door bijvoorbeeld jaarlijks een periode te plannen voor inspiratie en vernieuwing.”