TechnoHUB brengt jongeren en bedrijfsleven dichterbij elkaar

“Om jonge mensen enthousiast te maken voor een baan in de techniek, moeten ze zien en ervaren wat het inhoudt.” Aan het woord is Albèrt de Goey, eigenaar van ABS Autoherstel Ad de Goey in Woerden. Daarnaast is hij secretaris van Woerdens Techniek Talent (WTT), een samenwerkingsverband van meer dan honderd ondernemers in de maakindustrie, onderwijsinstellingen en gemeenten in de regio Woerden dat jongeren warm wil maken voor een toekomstige baan in de techniek. Woerdens Techniek Talent was jarenlang vooral bekend van de Techniek Driedaagse, een evenement dat basisschoolkinderen op speelse wijze laat kennismaken met techniek. Al zo’n tien jaar werd er ook nagedacht over iets ‘blijvends’, dat ook onderwijs meer verbindt aan het bedrijfsleven.   
 

Terugloop

Het techniekonderwijs op de scholen loopt terug. Zo deed het Minkema Collega in Woerden onlangs de laatste technieklokalen op slot. Reden: onder andere de hoge kosten. Als vmbo-leerlingen in aanraking wilden komen met techniek, dan zouden ze een stuk verder moeten reizen. Naar Utrecht, Gouda of Nieuwegein. “Waarschijnlijker is het dat leerlingen kiezen voor andere richtingen”, zegt Arjan van Vliet, eigenaar van Van Vliet Autogroep. “Jongeren kiezen vaak uit het lokale opleidingsaanbod. En als er geen techniekles meer beschikbaar is, maakt dat de kans nog kleiner dat ze voor een baan in de techniek kiezen.” Van Vliet is net als De Goey een ondernemer die zich heeft aangesloten bij WTT. “Dat techniekonderwijs terugloopt is overigens geen nieuw probleem in de regio”, weet Arjan van Vliet. “Zo’n 25 jaar geleden dreigde de technische school in Woerden te stoppen. Een ramp voor de instroom van leerlingen in de techniek. Er is toen geld ingezameld om het lokaal met autotechniek in de lucht te houden.”  
 

Personeelstekort

“De vrees groeide bij ondernemers in bijvoorbeeld de automotive om nog moeilijker aan personeel te komen”, vertelt Albèrt de Goey. “Tijdens de vorige crisis zijn veel vakmensen en leerlingen naar huis gestuurd en uitgestroomd naar andere branches. Daar hebben we nu nog steeds last van. Nu zijn bedrijven zich meer bewust van het structurele tekort aan technisch personeel. Het is zaak dat we met z’n allen blijven investeren in goede mensen, anders verschuif je het probleem. Ga je een personeelslid bij een ander bedrijf wegkopen, dan ontstaat elders weer een vacature. Het was belangrijk dat we de koppen bij elkaar staken voor een structurele oplossing.” Daarom zijn Albèrt de Goey en Arjan van Vliet allebei betrokken bij Woerdens Techniek Talent. Ze willen de werknemers van morgen nu al enthousiast maken voor een functie in hun branche.  
 

Nieuwe snufjes

De plannen van Woerdens Techniek Talent voor een permanente plek waar techniek in het middelpunt staat, resulteerden in een TechnoHUB. Een leerplek waar middelbare scholieren met hun docent komen en waar ze techniekles krijgen met moderne materialen, vaak beschikbaar gesteld door het bedrijfsleven. Het onderwijs wordt aangevuld met gastlessen van lokale ondernemers. Niet alleen middelbare scholieren, maar ook basisschoolleerlingen en mbo’ers kunnen er kennismaken met nieuwe technieken. Zelfs medewerkers en zij-instromers moeten zich hier verder kunnen gaan ontwikkelen. Het pand waarin de TechnoHUB huist, heeft niks weg van een stoffig schoollokaal. Het pand alleen al heeft een rijke historie. De bouw ervan werd gestart in de jaren dertig. Het was een opslagplek voor legermaterialen en -kleding. De laatste jaren is de loods een distributiecentrum voor ijzermaterialen in de bouw geweest. Na een drastische verbouwing bevinden zich er nu onder meer vier grote lokalen met de nieuwste snufjes. Elk technisch profiel heeft er zijn eigen ruimte: ‘mobiliteit & transport’, ‘metaal’, ‘produceren, installeren en energie’ en ‘bouwen, wonen en interieur’. Het mobiliteitslokaal ziet eruit als een echte werkplaats, met bruggen, auto’s en specialistisch gereedschap. Van buiten en binnen ademt de locatie een moderne, industriële sfeer uit, die past bij de jonge generatie.  

Spullen, geld en handjes

Het realiseren van de TechnoHUB was een omvangrijk project, dat naar schatting zo’n 1,9 miljoen euro heeft gekost. “Het grootste gedeelte is gefinancierd door het bedrijfsleven”, licht Albèrt de Goey toe. “Dat had een school zelf nooit alleen voor elkaar kunnen krijgen. In januari dit jaar lag er een getekend huurcontract en er waren een hoop ideeën, maar geen geld. Het werd een soort sneeuwbal: ineens kwamen er mensen met spullen, geld, handjes.” Een bedrijf in warmtepompen, doneerde en installeerde bijvoorbeeld een warmtepomp in het gebouw. Arjan van Vliet stelde twee auto’s beschikbaar. Betrokken ondernemers doneerden tienduizenden euro’s omdat ze het zo’n goed initiatief vonden. De Goey vindt het bijzonder dat ondanks de coronacrisis geen enkele geldschieter zich heeft teruggetrokken. “Ondernemers kijken niet naar vandaag, maar investeren in de toekomst”, beargumenteert De Goey. “Het was echt om stil van te worden”, voegt hij eraan toe. Ook kregen ze financiering vanuit de overheid. Ze vroegen een MKB Deal aan, voor de financiering van een commercieel idee met maatschappelijk belang. En ze kregen van de gemeente en provincie een bijdrage via MKB!dee om te investeren in de ontwikkeling en scholing in de regio.  

Doorzettingsvermogen

De financiering is één ding, maar het gezamenlijk aangaan van zo’n groot project was ook een uitdaging. “Dat proces ging niet van een leien dakje”, vertelt Arjan van Vliet. “Opleidingen en bedrijfsleven hadden zulke verschillende verwachtingen. We spraken een andere taal. Er was bijna een tolk voor nodig.” De gesprekken strandden een aantal keer. Er was volgens Albèrt de Goey echt tijd nodig om aan elkaar te wennen: “In het bedrijfsleven zijn we gewend om snel stappen te maken. Scholen zijn veel meer bezig over hoe ze stapsgewijs leerlingen mee kunnen nemen in de materie. Ze denken na over ontwikkeling en maatschappelijke thema’s. We hadden allerlei plannen van hoe onderwijs eruit zou moeten zien, maar realiseerden ons niet dat het onderwijs zich moet houden aan de lesstof en examinering. Er was veel doorzettingsvermogen voor nodig. Bereidheid om in het onderwijs te verdiepen, oprechte interesse in de scholen en een open houding.” Arjan van Vliet en Cees van Ramselaar, eigenaar van Toyota Van Ramselaar, vormen met andere ondernemers uit de mobiliteitsbranche en docenten het startteam. Dat zorgt voor integratie tussen opleiding en bedrijfsleven, waarbij ook wordt gekeken naar het lesprogramma. “Er ontbreekt innovatie in opleidingstraject, doordat examens traditioneel zijn.” De MBO Raad en ministerie van Economische Zaken kijken met interesse naar het initiatief en lijken inmiddels meer open te staan voor kritiek uit het bedrijfsleven. “De TechnoHUB wordt hopelijk een ideeëncentrum, een soort proeftuin voor onderwijs.” 

Interesse

De TechnoHUB kan niet alles in huis hebben, daarom krijgen leerlingen voor bijvoorbeeld een remmentest of roetmeting een gastles bij lokale bedrijven. Vmbo-leerlingen lopen daarnaast twintig procent van de tijd stage bij bedrijven in hun regio. Als ze daarna een BBL- of BOL-opleiding gaan doen, gaan ze vervolgens twee tot vier dagen in de week naar hun leerwerkplek. De stap van vmbo naar mbo is hiermee kleiner. “De leerlingen die we nu zien, komen natuurlijk volgend jaar nog niet in m’n bedrijf werken, daar is een langere adem voor nodig, zegt De Goey. Er zijn al wel positieve geluiden, terwijl de TechoHUB pas sinds september open is. “Op een van de scholen is onlangs een tweede techniekdocent aangenomen, dat wil zeggen dat leerlingen interesse hebben in de TechnoHUB”, vertelt Van Vliet. Er zijn daarnaast nu al leerlingen die hebben gekozen voor autotechniek, die dit anders nooit gedaan hadden. “Van een stuk of vijftien mensen horen we nu al ze dat anders niet hadden gedaan. Simpelweg omdat ze er anders niet mee in aanraking waren gekomen. Dat zijn stuk voor stuk mensen die bij mijn bedrijf zouden kunnen komen werken!” 

Feiten & cijfers

• WTT Woerdens Techniek Talent is een initiatief van ondernemers en onderwijsinstellingen uit de gemeenten Montfoort, Oudewater, Bodegraven-Reeuwijk en Woerden. Ook de gemeente en provincie Utrecht nemen deel.  
• 4  technische vmbo- en mbo-profielen hebben elk een eigen ‘werkplaats’ in de TechnoHUB: mobiliteit & transport (M&T), metaal, ‘produceren, installeren en energie (PIE)’ en ‘bouwen, wonen en interieur (BWI).
• Elk jaar zullen bijna 4000 basisschoolleerlingen 1 of 2 dagdelen kennismaken met techniek binnen de TechnoHUB.
• 600 m is de TechnoHUB van station Woerden vandaan, op bedrijventerrein Honthorst. 
• 26 juni 2020 kwam koningin Máxima bij de TechnoHUB op bezoek voor een uitgebreide rondleiding.
• 4 september 2020 ging het onderwijs aan de TechnoHUB van start.