Tankstations in transitie: zo speel je in op de toekomst van mobiliteit

De energietransitie, digitalisering en veranderend consumentengedrag zorgen ervoor dat de tankstationbranche in Nederland aan de vooravond staat van een fundamentele verandering. Een nieuwe realiteit waarin ondernemers binnen nu en tien jaar keuzes moeten maken.

Dit is een van de conclusies die kan worden getrokken uit de resultaten van een onderzoek dat BOVAG en Ecorys in opdracht van leden van BOVAG Tankstations deden. Lees ook de andere conclusies van het onderzoek, bereid je voor op de impact en ontdek hoe je jouw locatie toekomstbestendig maakt.

Energietransitie zet verdienmodel onder druk

De groei van het aantal elektrische auto’s heeft logischerwijs gevolgen voor het gebruik van fossiele brandstoffen. Zonder gewijzigd overheidsbeleid verloopt deze transitie trager dan verwacht, maar de vraag naar fossiele brandstoffen aan de pomp zal dalen. Het omslagjaar, waarin er in Nederland meer auto’s rondrijden op hernieuwbare brandstoffen dan op fossiele brandstoffen, werd eerder verwacht in 2040, maar dat zal hoogstwaarschijnlijk verder in de tijd liggen. Tankstations zullen in de toekomst ongeveer tien procent van de elektriciteit voor auto’s leveren. Biobrandstoffen en waterstof blijven voorlopig nichemarkten, maar bieden kansen voor met name het vrachtvervoer.

Financiële druk vraagt om innovatie in aanbod

Ondanks een momenteel stabiele brandstofverkoop, zal de omzet dus gaan dalen. Extra inkomsten zullen uit de shop moeten komen en uit aanvullende diensten. Het verbod op tabaksverkoop in tankstations vanaf 2030 maakt het nog uitdagender om inkomsten in deze shops op peil te houden. Zeker om dan de personeelskosten te kunnen dekken. Verwacht wordt dan ook dat steeds meer tankstations overgaan naar onbemande locaties. Kleine tankstations zonder alternatieve inkomstenstromen raken steeds meer in de knel. Het moment waarop installaties gekeurd moeten worden, kan voor deze locaties het breekpunt vormen.

Nieuwe locatieconcepten: van pompstation naar mobiliteitshub

De klassieke indeling van tankstations voldoet straks niet meer. In de plaats daarvan ontstaan er twee nieuwe types:

• Energy stations: breed aanbod van fossiele én hernieuwbare brandstoffen
• Mobility hubs: knooppunten waar tanken, laden, OV en deelmobiliteit samenkomen

Een autohof bij de snelweg krijgt hierin een hybride rol. Denk aan tanken, laden én aanvullende diensten zoals vrachtwagenparkeren.

Digitalisering als hefboom voor klantinzicht en service

Steeds meer processen worden digitaal gestuurd. Denk aan contactloos betalen, slimme klantenkaarten en big data. Door klantgedrag te volgen (binnen privacyregels) ontstaat inzicht in het volledige klanttraject. Dit biedt kansen om omzet en service te optimaliseren. Digitale innovatie wordt daarmee een cruciaal onderdeel van het verdienmodel.

Wat te doen?

Bereid je vandaag voor op morgen. De omzet in de branche is nu nog gezond, maar verandering is onvermijdelijk. Zorg daarom dat je nú inspeelt op de energietransitie, klantgedrag en digitale ontwikkelingen. Richt je blik op de toekomst en neem zelf het stuur in handen.

Wat kun jij doen?

Als tankstationexploitant kun je direct aan de slag met een aantal aanbevelingen uit het rapport:

• Investeer in diverse laadoplossingen en ontwikkel een strategie voor hernieuwbare brandstoffen.
• Pas je shop aan op elektrische rijders – zij blijven langer, dus zorg voor comfort en beleving.
• Zoek samenwerking met gemeenten voor ontwikkeling van mobility hubs.
• Voorzie in alternatieve inkomsten nu de tabaksmarge verdwijnt. Denk aan foodservice, diensten of slimme retailconcepten.
• Gebruik data en AI om klantgedrag te analyseren en te sturen. Bundel krachten met collega-ondernemers.

Ook BOVAG Tankstations zet zich in voor structurele oplossingen, zoals een nationaal investeringsplan voor netverzwaring, ondersteuning bij digitalisering en compensatie voor tankstations in grensgebieden.

Kijk op mijn.bovag.nl/toekomsttank voor alle onderzoeksgegevens (uitsluitend voor BOVAG-leden).

Dit artikel is verschenen in BOVAGkrant 4-2025.