Het nieuwe toezichtbeleid van de RDW is in 2020 doorgevoerd: inzet op gedragsverandering en straffen met meer redelijkheid, met oog voor bijzondere situaties en een minder rigoureuze aanpak. BOVAG én de RDW zijn optimistisch over de tussenstand: de cijfers spreken voor zich.
Terug

RDW: van rigoureus naar redelijk toezicht

Wet- en regelgevingOndernemerschap
Leestijd: 9 min

Het nieuwe toezichtbeleid van de RDW is in 2020 doorgevoerd: inzet op gedragsverandering en straffen met meer redelijkheid, met oog voor bijzondere situaties en een minder rigoureuze aanpak. BOVAG én de RDW zijn optimistisch over de tussenstand: de cijfers spreken voor zich.

Vergissen is menselijk, ook in de autobranche. Toch was het tot twee jaar geleden zo dat een bedrijf na een kleine fout of vergissing direct voor zes weken gesloten kon worden door de RDW. Te rigoureus, te ingrijpend, daar waren BOVAG, de RDW en de branche zelf het over eens. De koppen zijn bij elkaar gestoken en het resultaat was een nieuw toezichtbeleid van de RDW. 
 

Menselijke maat

Dit nieuwe toezichtbeleid heeft als doel gedragsverandering bij ondernemers. De RDW moest meer een coach worden in plaats van een controleur en naast de ondernemer gaan staan, in plaats van erboven. Het is de RDW er niet om te doen straffen uit te delen, maar dat iemand ervan leert. “Een ondernemer krijgt nu de kans om beterschap te tonen. Te laten zien dat een vergissing ook echt een vergissing was”, legt José Burgemeester, relatiemanager Belastingdienst en RDW bij BOVAG, uit.

“Het vernieuwde beleid is zeker geen versoepeling: malafide bedrijven worden keihard aangepakt. Er is alleen meer ruimte voor verbetering, de menselijk maat is terug en het kaf wordt op deze manier weer van het koren gescheiden. Ook als alle waarschuwingen en adviezen in de wind worden geslagen, volgt een sanctie. Er wordt dan gekeken wat redelijk is”, aldus Willem Rijnberg, manager Toezicht bij de RDW. Hij noemt de nieuwe aanpak ook wel risicogestuurd toezicht. “We houden iedereen scherp, maar de bedrijven die het minder goed doen, merken meer van het RDW-toezicht. Het gros van de bedrijven doet het goed, maar er is een groep waar de onderwereld en bovenwereld akelig dicht bij elkaar komt en daar zijn we juist strenger geworden.”

“Een ondernemer krijgt nu de kans om te laten zien dat een vergissing ook echt een vergissing was”
José Burgemeester | relatiemanager Belastingdienst en RDW bij BOVAG

Piramide

Om minder rigoureus te werk te gaan, is een handhavingspyramide opgesteld, legt Carlo van de Klink, Unitmanager Risicobeoordeling & Onderzoek van de afdeling Toezicht bij de RDW, uit. “Die piramide begint onderaan met coaching en adviezen voor bedrijven. Dan volgt een waarschuwing, een voorwaardelijke intrekking en uiteindelijk als ultieme sanctie de intrekking van de erkenning. Wij onderzoeken nu of de last onder dwangsom en bestuurlijke boete als instrument kunnen worden toegevoegd aan deze piramide.” Een boete kan de RDW nu nog niet uitdelen omdat daar een wetswijziging voor nodig is, die naar verwachting volgend jaar wordt doorgevoerd. “Bij de beoordeling van een geconstateerde fout wordt gekeken of er in de tussentijd al maatregelen zijn genomen om herhaling te voorkomen”, aldus Van der Klink.

Ook worden bijzondere of specifieke omstandigheden meegewogen, stelt Rijnberg. “Stel: er zijn fouten gemaakt, maar in diezelfde periode was ook het ziekteverzuim bij dat bedrijf hoog, was er een wisseling van de wacht of werden veel nieuwe medewerkers ingezet. Dat zijn allemaal verklaringen waardoor een vergissing sneller gemaakt is. We leveren nu maatwerk en dat vertaalt zich op een positieve manier in de sanctiecijfers.” 

177voorwaardelijke intrekkingen zijn in 2020 afgegeven door de RDW, een nieuw instrument dat een directe sluiting voorkomt. Het aantal intrekkingen voor onbepaalde tijd is van 16 in 2019 gedaald naar 6 in 2020.
92tijdelijke intrekkingenDe grootste winst is behaald bij de tijdelijke intrekkingen. In 2019 werden nog 298 bedrijven voor 6 weken gesloten, in 2020 waren dat er nog maar 92.
64attentiesOok het aantal attenties (waarschuwingen) daalde fors: van 267 in 2019 naar 64 in 2020.

Grenzen

Een voorwaardelijke intrekking is een nieuw instrument van de RDW dat in 2020 al 177 keer is ingezet. Met succes, meent Carlo van der Klink. “Het houdt in dat als je binnen een half jaar weer de fout in gaat, je daarbovenop nog de voorwaardelijke straf krijgt. In heel 2020 is dat niet voorgekomen. We zien dat er maatregelen worden genomen om herhaling te voorkomen.” Uiteindelijk willen BOVAG en de RDW natuurlijk dat er zo min mogelijk fouten worden gemaakt. “Dat komt de verkeersveiligheid, de rechtszekerheid, het milieu en het vertrouwen in de overheid en bedrijven ten goede”, voegt Rijnberg toe. Sanctioneren is wel nodig, meent hij. “Soms is een waarschuwing niet genoeg en is een harde sanctie nodig om het gedrag te veranderen. Dat geldt ook zo voor snelheidsovertredingen. Zonder het risico op een boete rijden veel mensen te hard. Grenzen zijn nu eenmaal nodig.”

“Soms is een waarschuwing niet genoeg en is een harde sanctie nodig om het gedrag te veranderen”
Willem Rijnberg | manager Toezicht bij de RDW

Preventief

BOVAG is blij met de voorlopige resultaten. Burgemeester: “Ik meet het succes af aan het aantal wegblijvende klachten. Voorheen ontving ik meerdere klachten per week van leden. Nu vrijwel geen. Alleen bij de truckdealers leeft nog onvrede.” Door de tachograafplicht zijn zij aan andere regels gebonden. Daar is ruimte voor verbetering en binnenkort gaat de RDW met de branche om tafel hierover.” “Hoewel dat Europees beleid is en wij daar vrij weinig aan kunnen veranderen, moet de branche wel openstaan om feiten en emoties op een goede manier in balans te brengen”, aldus Rijnberg.

“Wat we voor ogen hadden is gelukt, de kwaliteit verbetert aanzienlijk”, vult Van der Klink aan. Maar met de invoering van een nieuw beleid is de kous niet af, daar zijn BOVAG en RDW het over eens. “We blijven onderzoeken hoe gedragsverandering kan worden bereikt. Daarbij leggen we ook de nadruk op preventief toezicht. Zo bezoeken we nieuwe bedrijven, starters, binnen negen maanden om te kijken hoe de eerste maanden zijn gegaan. Maar ook om nog eens duidelijk te maken hoe wij werken, wat onze procedures zijn en wat wij van hen verwachten. Zodat ze bij de start alle kennis hebben om fouten te voorkomen. Naar dat soort preventieve instrumenten zoeken we continu. We brengen momenteel ook in kaart wat de meest voorkomende overtredingen zijn en hoe we die kunnen voorkomen.”

Dit artikel is verschenen in BOVAGkrant 04-2021

Tekst: Floortje Vink. 
Wij maken op deze website gebruik van cookies. Meer informatie is beschikbaar in onze Privacy- en cookieverklaring