Mag een werkgever iemand op staande voet ontslaan, omdat de medewerker te laat op het werk komt?

Buiten de cao en wetgeving rond personeelszaken, heeft ook jurisprudentie nog al eens invloed op hoe we de details van de wet moeten interpreteren. BOVAG speurt voortdurend naar juridische uitspraken die van invloed kunnen zijn op uw personeelsbeleid. Deze keer een uitspraak over ontslag op staande voet van een medewerker die meermaals te laat op het werk verschijnt.

De praktijkcase

Een medewerker wordt op staande voet ontslagen met als reden dat hij regelmatig te laat op het werk is verschenen. Hij legt zich bij het ontslag neer, maar spant wel een rechtszaak aan om een transitievergoeding, een billijke vergoeding en een gefixeerde schadevergoeding te krijgen. Hij vindt namelijk dat de werkgever geen geldige dringende reden heeft gegeven voor het ontslag op staande voet. De medewerker verwijt zijn werkgever ernstig verwijtbaar te hebben gehandeld en vindt dat deze daarom verplicht is om een schadevergoeding te betalen.

De uitspraak

De medewerker kwam volgens de werkgever structureel te laat. Aangetoond werd dat hij in een half jaar zeker twaalf keer te laat kwam, wisselend van een half uur te laat tot zelfs tweeëneenhalf uur na de afgesproken tijd. De werkgever heeft hem per brief en later ook via een aangetekende brief met daarin een officiële waarschuwing laten weten dat het te laat komen niet aanvaardbaar is. Volgens de rechter zijn het feit van zo vaak te laat komen, samen met de vele waarschuwingen een gegronde reden voor ontslag op staande voet.

Als gevolg van deze uitspraak heeft de medewerker geen recht op de drie vergoedingen die hij had geëist en blijft het ontslag op staande voet in stand.

De uitleg

Wanneer u een medewerker op staande voet ontslaat dan beëindigt u de arbeidsovereenkomst direct, zonder opzegtermijn. Bij een geldig ontslag op staande voet krijgt de medewerker geen transitievergoeding en heeft hij geen recht op een WW-uitkering. Dit is dus een zware maatregel en mag niet zomaar toegepast worden. Wanneer is ontslag op staande voet mogelijk? Volgens het wetboek moet er een dringende reden zijn voor ontslag op staande voet. Het ontslag moet direct gebeuren en de reden van ontslag moet direct duidelijk worden gemaakt aan de medewerker. Er staan meerdere redenen in de wet genoemd voor zo’n ontslag zoals dat de werknemer ‘grovelijk de plichten veronachtzaamt die de arbeidsovereenkomst hem oplegt’, ‘hardnekkig weigert te voldoen aan redelijke bevelen of opdrachten, hem door of namens de werkgever verstrekt’ of wanneer er bijvoorbeeld sprake is van diefstal of andere misdrijven. Wanneer een rechter een dergelijke zaak beoordeelt, zal hij rekening moeten houden met alle omstandigheden van het geval en met de aard en de ernst van de dringende reden. Hij zal onder andere kijken naar de duur van het dienstverband, de persoonlijke omstandigheden van de medewerker en naar het gevolg van het ontslag voor deze medewerker. In sommige gevallen is gebleken dat te laat komen, een van de redenen kan zijn voor ontslag op staande voet.

De uitzondering

Te laat komen is niet altijd een reden voor ontslag op staande voet. Om een dergelijk ontslag te rechtvaardigen, moet de medewerker vaak te laat komen en daarbij moet de werkgever duidelijk en consequent eisen dat de medewerker op tijd komt. Wanneer deze eisen niet voor verbetering zorgen, moet de werkgever een schriftelijke waarschuwing geven waarin hij ook de gevolgen noemt wanneer de medewerker zijn gedrag niet verandert. De medewerker moet op zijn beurt de kans krijgen om uit te leggen waarom deze steeds te laat is. De oorzaak, bijvoorbeeld ziekte, kan aanleiding zijn voor een rechter om het ontslag op staande voet als onrechtvaardig te beoordelen.

Ook wanneer het bijvoorbeeld een oudere medewerker betreft die wellicht moeilijk aan een andere baan kan komen, kan de rechter anders oordelen. Deze kan bijvoorbeeld vragen of de werkgever tot een andere oplossing kan komen. Denk daarbij aan uitsluitend betalen voor de uren dat de medewerker aan het werk is.

Tot slot kijkt de rechter of het te laat komen schadelijk is geweest voor het bedrijf. Is het bedrijf daardoor klanten verloren, dan zal ontslag op staande voet eerder worden geaccepteerd dan wanneer het geen gevolgen heeft voor de bedrijfsvoering.