De pagina wordt geladen...
Doortrappen: veilig fietsen tot je honderdste
Fietsen is gezond, ook op oudere leeftijd. Tegelijkertijd zijn senioren kwetsbaar in het verkeer. Het landelijke programma Doortrappen zorgt ervoor dat mensen zo lang mogelijk veilig kunnen blijven fietsen. Leo Lekkerkerker draagt hier met zijn fietsbedrijf een steentje aan bij. Hij hoopt dat ook andere branchegenoten volgen.
De overheid wil graag dat meer mensen fietsen. Fietsen is gezond en helpt ouderen om langer vitaal te blijven. Maar oudere fietsers lopen ook meer risico. Bijna driekwart van de dodelijke fietsslachtoffers en ruim de helft van de ernstig gewonde fietsers is zestig jaar en ouder*. Met het landelijke programma Doortrappen wil het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dit getal omlaag brengen. Dat gebeurt met het verspreiden van voorlichtingsmateriaal en door het organiseren van lokale activiteiten rondom fietsveiligheid. De uitvoering ligt bij provincies en gemeenten. Inmiddels zijn er maar liefst twaalf provincies, twee vervoerregio’s en 267 gemeenten (78 procent) aangesloten bij Doortrappen. Zij werken samen met partners zoals Veilig Verkeer Nederland, VeiligheidNL, sportorganisaties en BOVAG. Ook fietsbedrijven zijn een belangrijke schakel, want zij kunnen mensen bij uitstek adviseren over veilig fietsgebruik.
Fietsinspectie
Leo Lekkerkerker van Groeneveld Fietsen in Zwijndrecht heeft nu twee keer meegewerkt aan een lokale activiteit van Doortrappen. Hij werd een paar jaar geleden benaderd door een sportcoach, die daarvoor budget had gekregen van de gemeente Drechtsteden. “Ik was gelijk hartstikke enthousiast”, vertelt Lekkerkerker. Hij vindt het namelijk belangrijk dat mensen goed geadviseerd worden over veiligheid en het gebruik van hun fiets. Via onder andere een oproep in de plaatselijke krant werden ouderen opgeroepen om gratis mee te doen aan de Doortrappen-activiteit. Leo: “Deze startte in onze winkel, met een kopje koffie en wat lekkers. We hebben allereerst een fietsinspectie gedaan, waarbij bijvoorbeeld bandenspanning en zadelhoogte werden gecheckt. Daarna fietste de groep, die bestond uit 20 tot 25 mensen, naar de hockeyvelden in Zwijndrecht. Op de parkeerplaats had Veilig Verkeer Nederland een parcours aangelegd met plankjes en pionnen, om de behendigheid te oefenen. Er stond ook een vrachtwagen, zodat mensen konden ervaren wat een chauffeur ziet en hoe gevaarlijk het is om in de dode hoek van zo’n voertuig te fietsen. We gaven uitleg over de fietshelm, en hoe deze bescherming biedt bij een val. Na afloop konden mensen nog even naar onze winkel.”
“We zien mensen vaak na een paar dagen terug om toch een helm of spiegel te kopen. Zo’n dag werkt dus”Leo Lekkerkerker, winkelmanager Groeneveld Fietsen
Turbofietsen
“De meeste mensen die naar een Doortrappen-bijeenkomst komen, hebben een e-bike. We geven basistips en -tricks over hoe je het beste de e-bike kunt gebruiken. Ik waarschuw mensen bijvoorbeeld om niet met een e-bike te ‘steppen’ als je opstapt. Als je ‘m op de turbostand aanzet en je gaat ermee lopen, dan gaat de fiets ervandoor en kun je vallen. We leggen uit dat je de fiets het beste kunt aanzetten als je erop zit. Zo brengen we mensen een stukje veiligheid bij.” Dat is van belang, want mensen zijn zich vaak niet bewust van de gevaren, valt Leo op. “Ze weten vaak weinig over hun fiets. Als je bijvoorbeeld ziet hoeveel mensen niet met hun voeten bij de grond kunnen. Je ziet ze echt van hun zadel afschieten als ze willen stoppen. Heel gevaarlijk, zeker als je ouder en wat minder soepel wordt. Stel je het zadel lager af, dan hoor je vervolgens terug dat het toch wel erg fijn is als je met je voeten bij de grond kunt. Iedereen denkt bovendien dat hij perfect kan rijden. We vertellen mensen dat naar mate je ouder wordt, je onstabieler wordt op de fiets. We proberen ze bewust te maken van de risico’s. Veel mensen doen aan ‘turbofietsen’;ze rijden constant ‘vol gas’. Terwijl: als je hard fietst, heb je de fiets niet onder controle en kun je een grote klap maken. Het is veel veiliger om het rustiger aan te doen. We adviseren ouderen om naast een helm te dragen ook een spiegel te monteren, dan zie je beter om je heen wat er gebeurt, ook als je gehoor wat minder wordt.”
Aan het denken gezet
“De bijeenkomsten zijn hartstikke leuk. Mensen zijn enthousiast en willen graag wat horen, zien en ervaren. Sommigen zijn gestuurd door hun zoon of dochter. Anderen komen uit zichzelf en zijn zich ervan bewust dat ze hun eigen veiligheid en ook die van anderen kunnen verbeteren. Ik merk dat mensen na zo’n evenement meer gaan nadenken over de gevaren. We zien ze vaak na een paar dagen terug in de winkel om toch een helm of spiegel te kopen. Zo’n dag werkt dus. We doen niet mee voor de extra verkopen, het gaat ons echt om de bewustwording. Ik zou er een voorstander van zijn dat senioren jaarlijks een veiligheidstest moeten doen op de fiets. Maar dat is natuurlijk lastig te realiseren. De Doortrappen-bijeenkomsten hebben daarom een belangrijke functie. Ik hoop dat Doortrappen meer bekendheid krijgt en dat ook andere fietsbedrijven gaan meewerken. Samen kunnen we het tot een succes maken.”
*Bron: SWOV, factsheet fietsers 2023
Doe ook mee
‘Doortrappen’ wil ouderen bewust veilig laten doorfietsen. Wil je hier ook aan bijdragen met jouw fietsbedrijf?
- Informeer klanten bij de aankoop van een fiets over veilig gebruik ervan. Op doortrappen.nl staan veel tips voor ouderen, zoals het gebruik van anti-slippedalen en een spiegel.
- Haak aan bij een Doortrappen-activiteit of organiseer er zelf een. Op de website van Doortrappen vind je een overzicht van welke gemeenten activiteiten organiseren, met daarbij contactgegevens van de lokale coördinator. Staat jouw gemeente hier niet tussen? Benader dan de kwartiermaker van jouw provincie. Zij weten of jouw gemeente al aangesloten is en of zij al actief zijn met Doortrappen. Als er nog geen activiteiten in jouw buurt zijn, dan kun je ook zelf een fietscontrole of workshop organiseren. Op de website kun je een gratis toolbox met diverse promotiematerialen downloaden, waaronder posters, brochures en banners.
Maarten Mastop, branchemanager BOVAG Fietsbedrijven
“BOVAG vindt verkeersveiligheid een belangrijk thema. Initiatieven die worden genomen om mensen veiliger te laten fietsen, omarmen we dan ook. We vinden dat het Doortrappen fantastisch werk doet, er zijn al vele ouderen mee bereikt. BOVAG is ambassadeur; we ondersteunen het programma en brengen het waar mogelijk onder de aandacht. Het is positief dat al vele BOVAG-leden al iets met Doortrappen doen. Ik hoop dat dit aantal nog verder gaat groeien.”
Dit artikel is verschenen in BOVAGkrant 05-2024.
