De slag om de snorfiets

Zuiver

Dat debat speelt al sinds het begin van het vorige decennium. De verkoop van snorfietsen liet toen enkele jaren een sterke stijging zien. In dezelfde periode kelderde het imago van de snorfiets juist: er zou veel worden opgevoerd, het rijgedrag van sommige berijders zou gevaarlijk en irritant zijn, er was geen plaats voor snorfietsen op de almaar vollere fietspaden, snorfietsen zouden kwalijke uitlaatgassen verspreiden. In november 2017 gaf de minister in reactie op een motie van ChristenUnie en GroenLinks te kennen na te gaan denken over uitfasering van snorfietsen met een verbrandingsmotor.  

Geen wonder dus dat de snorfiets als onderwerp op tafel kwam tijdens de onderhandelingen over het Klimaatakkoord, eind 2018. “De staatssecretaris gaf toen aan dat zij liefst in 2021 de verkoop van snorfietsen met verbrandingsmotor wilde verbieden”, zegt Grootveld. “Wij hebben toen nadrukkelijk aangegeven dat dat absoluut geen optie is. Bovendien sprak de staatssecretaris opeens over het uitfaseren van snor- én bromfietsen met verbrandingsmotor. Ook daarover hebben we stevige gesprekken gevoerd met het ministerie. We hebben alles op alles gezet om de discussie zuiver te houden en aannames buiten de deur te houden.” 

Garanties

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat vanaf 1 januari 2025 alleen nog nieuwe snorfietsen mogen worden verkocht als die emissieloos zijn, elektrisch aangedreven dus. Daarnaast spreken de deelnemers aan het Klimaatakkoord af dat ernaar gestreefd wordt om voor 2030 de nieuwverkoop van bromfietsen over te laten gaan naar emissieloos, ‘analoog aan de personenauto’. Grootveld: “Dit is de ambitie van de overheid die uiteindelijk na vele gesprekken en onderhandelingen met de branche in het Klimaatakkoord is opgenomen. De scooterbranche moet zich hier nu op gaan voorbereiden, de verwachting is dat deze ambitie daadwerkelijk doorgevoerd gaat worden. Wel hebben BOVAG en RAI een aantal garanties teruggevraagd aan de overheid om ondernemers en klanten te helpen bij de overstap. We hebben bedongen dat er in 2022 een plan wordt gemaakt voor een regeling rond resterende voorraden snorfietsen met brandstofmotor. In 2023 wordt een plan gemaakt voor een inruil- of stimuleringsregeling voor consumenten die willen overstappen naar een elektrische snorfiets. En de overheid heeft toegezegd dat zij in campagnes rond emissieloos vervoer ook aandacht zal besteden aan emissieloze brom- en snorfietsen, in overleg met BOVAG en RAI.”  

Rust

Hoe die afspraken er precies uit gaan zien, is op dit moment nog niet te zeggen. “Wij hopen op constructief overleg en zetten in op afspraken die werkbaar zijn en ondernemers zo min mogelijk last bezorgen”, zegt Grootveld. “Ook pleiten wij voortdurend voor rust: als de afspraken er eenmaal zijn, zou het ons als sector goed doen als er geruime tijd rust is op het beleidsfront rondom brom- en snorfietsen. Het zijn roerige jaren geweest en tot 2025 komt er nog veel op ons af. Het moet een keer ophouden.” Overigens gaat het daarin niet alleen om het gemoed van ondernemers, maar ook om de markt de kans te geven om zich aan te passen aan het nieuwe beleid. “Onze leden zijn afhankelijk van internationaal opererende fabrikanten. Zij moeten tijdig voldoende elektrische snorfietsen aanleveren en zorgen voor een goede landelijke verdeling. Retail volgt fabricage en import; wij hebben in die zin dus weinig tot geen invloed op de snelheid waarop elektrificatie plaatsvindt. Als BOVAG kunnen we ook niets afdwingen bij fabrikanten. Dat is niet onze rol.”  

Verandering

Wat betekent dat concreet voor ondernemers? De tijd zal het leren. Joel van der Horst, eigenaar van Leertouwer uit Soest, maakt zich in elk geval niet zo veel zorgen. “Als snorfietsen met verbrandingsmotor straks niet meer verkocht mogen worden, zullen ze ook niet meer worden geproduceerd. Daar komt dan wel iets voor in de plaats.” Als dealer van de Piaggio-merken (Moto Guzzi, Vespa, Gilera, Aprillia) ziet hij de verandering al op gang komen. “Vespa heeft al een elektrisch model, Piaggio komt er binnenkort mee. Piaggio is de grootste scooterbouwer ter wereld, dus ik ga er wel van uit dat ze hierop inspringen. Ze zullen wel moeten.”  

Doelgroepen 

Aan de aanbodkant komt het dus wel goed. Ook aan de vraagzijde ziet hij niet zo veel problemen: “Mensen zoeken altijd naar een vervoermiddel dat past. En dan maakt het uiteindelijk niet zo veel uit of het elektrisch is aangedreven of met een verbrandingsmotor. Goed, veel consumenten van nu zullen het niet leuk vinden, een brommer zonder geluid. Maar daar staat tegenover dat we een heel ander publiek over de vloer krijgen voor elektrische snorfietsen. Daar liggen dus kansen om nieuwe doelgroepen te bereiken. Dus ik denk dat de snorfiets straks ook een interessante rol blijft spelen. Zeker als het prijsverschil met reguliere fietsen wordt overbrugd door middel van subsidies. Een belangrijke reden waarom er zoveel Tesla’s zijn verkocht, is omdat de bijtelling lager is.” 

Sleutelen

Onder dealers ziet hij wel wat negativiteit. Persoonlijk moet hij daar niet zo veel van hebben. “Het is hetzelfde verhaal als toen we van tweetakt naar viertakt gingen. Veel ondernemers zeiden toen dat tweetakt zoveel makkelijker en beter was. Nu is er volgens mij niemand meer die terug zou willen naar tweetakt. Nu we naar elektrisch gaan, zie je soortgelijke verhalen. Ik denk dat er angst voor het onbekende bij zit.” 

Maar, geeft hij toe: met de verbrandingsmotor verdwijnt behalve het geluid nog iets belangrijks. “Het sleutelen en oplappen – dat hobbymatige aspect verdwijnt wel bij elektrische snor- en bromfietsen”, zegt Van der Horst. “Je kunt er hooguit een keer een nieuwe accu in zetten. Het gaat in dat opzicht wel minder leuk worden.” Dat geldt zeker voor Leertouwer, het bedrijf van Van der Horst. Dat is namelijk gespecialiseerd in onderdelen voor brommers vanaf de jaren ’60. Of valt dat wel mee? “Dat er vanaf 2025 geen snorfietsen met verbrandingsmotor mogen worden verkocht, betekent niet dat ze in een klap verdwijnen”, zegt Van der Horst. “De snorfiets en later de brommer als hobby gaat op termijn wel verdwijnen, maar dat duurt nog heel lang. Het hobbelt nog makkelijk twintig jaar door. Ga maar na: laatst hadden we een vraag voor spaken voor een wiel uit 1928. We dachten: dat lukt nooit, maar we vonden iemand die wekelijks tien wielen maakt voor fietsen uit 1928. Dat is voor mij een reden om positief te blijven.” 

Wat is afgesproken in het Klimaatakkoord?

• Partijen werken samen aan de transitie naar 100% emissieloze snorfietsen.
• Vanaf 1 januari 2025 zullen alle nieuwverkopen van snorfietsen op de Nederlandse markt emissieloos zijn. Het Rijk zal zorgen voor een gelijk speelveld op de Nederlandse markt. 
• Partijen streven ernaar om de nieuwverkoop van bromfietsen vóór 2030 over te laten gaan naar emissieloos, analoog aan de personenauto.