De pagina wordt geladen...
Davidzon, een unieke historische garage
In bijna honderd jaar is er vrijwel niets veranderd aan Garage Davidzon in Westzaan. Oprichter Johan Davidzon zou zo zijn oude stofjas weer kunnen aantrekken of zijn klaphoed van de gangkast grijpen om ‘ter kerke’ te gaan. Alles is er nog. Jeugdvrienden Bart Nieuwenhuijs en Ekko Vermeulen (links) vechten nu voor het behoud van een unieke historische garage.
In 1913 vestigde Johan Davidzon (24) zich als ‘Bondsrijwiel- en Motorhersteller’ in een houten loods aan de J.J. Allanstraat in Westzaan. Vier jaar later kochten hij en zijn bruid Maria de oude slagerswinkel met woonhuis naast de loods. Het echtpaar schonk het leven aan Lies (1918), Gerard (1920) en Truus (1929). In 1923 repareerde Johan de eerste T-Fords uit de Zaanstreek. In 1932 leende hij zesduizend gulden. De houten loods werd vervangen door een stenen garage met openslaande deuren, waardoor zelfs een T-Ford-truck naar binnen kon. Een unicum voor die tijd was de allereerste pneumatische, hydraulische hefbrug. Op 7 januari 1933 volgde de officiële opening van de “naar de eischen des tijds ingerichte Autogarage en Rijwielherstelplaats”. Ochtendblad De Zaanlander verhaalde lyrisch over het lef van de ondernemer, zo middenin de crisisjaren. Davidzon had goed ingeschat dat de automobiel het zou gaan winnen van de hondenkarren, bakfietsen en paard-en-wagens. Johan en Maria startten ook een taxi- en busbedrijf, met dochter Lies als chauffeuse. Een vrouw achter het stuur, dat was wat in die tijd! Pal voor de garage stond een Shell-‘kroonpomp’, met een kroonvormig ornament, een Franse lelie en een eivormige bol, waarin ’s avonds een gloeilamp brandde, ontworpen door de fameuze W.H. Gispen. De klanten rekenden de getankte Autoline af bij de balie in de voormalige slagerswinkel.
Zuiderspuit
Anno 2025 is Garage Davidzon voor een groot deel nog zoals het bedrijf in 1933 was. Inclusief de historische reclamematerialen, magazijnvoorraad en gereedschappen. Ook de persoonlijke spulletjes van Johan, Maria en hun drie kinderen, alles is er nog, ze zouden het zo weer kunnen oprapen. Pronkjuweel in de garage is de oude Zuiderspuit, een brandweerauto, in 1938 aangeschaft door het dorp Westzaan. Johan onderhield hem en was ook de chauffeur.
“Ongelooflijk, de Davidzons gooiden nooit iets weg. Alles werd hergebruikt”
Twee Zaanse jeugdvrienden, Bart Nieuwenhuijs (47) en Ekko Vermeulen (48) vechten nu voor het behoud van Garage Davidzon. Als historisch erfgoed. Ze willen voorkomen dat rijke Amsterdammers het stukje grond langs de Reef opkopen om alles plat te gooien en villa’s met een botenhuis te bouwen. Bart Nieuwenhuijs is niet alleen een oude familievriend van de Davidzons, maar ook restaurateur van zeventiende- en achttiende-eeuwse Zaanse houtbouw én fanatiek hobbysleutelaar aan antieke auto’s. Hij is inmiddels begonnen met de restauratie en verduurzaming met de voormalige dienstwoning van Garage Davidzon.
Bart ontvangt ons, terwijl hij in de achtertuin klinkers opraapt van een overwoekerd paadje. “Kijk, allemaal bakstenen van de oude voorgevel”, lacht hij. “Ongelooflijk, de Davidzons gooiden nooit iets weg. Alles werd hergebruikt. Ook de antieke stoep van de dienstwoning vonden we in de tuin terug, die is weer op z’n oorspronkelijke plek ingemetseld. We willen Garage Davidzon terugbrengen naar de situatie van 1933, juist omdat bijna alles uit de tijd er nog is. De originele muurankers van de voorgevel vonden we in een kast op de bovenverdieping. De oude garage, inclusief dienstwoning, werd in 1970 op last van Shell gemoderniseerd, waarbij de voorgevels foeilelijk wit werden gepleisterd. Shell riep: “Weg met die oude troep, maak er maar wat nieuws van. Anders stoppen wij met het leveren van benzine.” En dus gingen de Davidzons overstag, want de relatie tussen hen en Shell dateerde al uit de tijd dat Shell nog de Bataafsche Petroleum Maatschappij heette en de Autoline hier voor de deur in oliedrums afleverde. We hebben foto’s uit die tijd uitvergroot, zodat we alles heel precies kunnen reconstrueren. Straks lopen we een rondje door de garage, maar eerst vertel ik je het familieverhaal van de Davidzons en hoe ik met hen bevriend raakte.
Rampspoed
“Tot kort voor de Tweede Wereldoorlog liep Garage Davidzon als een trein. Maar in 1938 sloeg de rampspoed toe. Moeder Maria stierf op de operatietafel tijdens een cosmetische ingreep. Twee jaar later overleed Johan aan hartfalen. Een enorme schok voor de kinderen. Lies en Gerard waren begin twintig. Zij zetten de garage voort, samen met monteur Jan Sol. Gelukkig mocht de elfjarige Truus thuis blijven wonen. De drie kinderen wilden maar één ding: niets veranderen aan wat hun ouders hadden achtergelaten. Hun kleding bleef in de kasten, pa’s hoge hoed op de plank in de gang. Helaas liepen de zaken tijdens en direct na de oorlog niet best. Kijk, hier in het magazijnkantoortje, deze metalen letteraffiche: “Openbare kennisgeving vordering motorrijtuigen”. Ik dacht eerst: van de Nazi’s. Maar nee, ons eigen leger vorderde in het begin van de oorlog alle auto’s en motorrijwielen. Weg business."
“De zussen hebben altijd in de waan geleefd dat de boel misschien ooit weer open kon”
De Duitsers probeerden wel de Zuiderspuit te vorderen. Maar uiteindelijk lieten ze die staan, de Davidzons hadden de wielen eraf gehaald, met het verhaal dat die waren verkocht. Na de oorlog werd een bankroet op het nippertje afgewend met het spaargeld van Truus, die niet in de zaak maar bij de Holland-Afrika Lijn werkte. Garage Davidzon werd formeel op haar naam gezet. Daarna ging het snel beter, want Davidzon werd een succesvolle Ford-subdealer. Gerard, Lies en Truus bleven samenwonen in het huis waar nooit iets werd veranderd. Op eerste kerstdag 1987 stierf Gerard. Een jaar later sloten de deuren, omdat ook Jan Sol in slechte gezondheid verkeerde. Er was geen opvolger. De zussen hebben altijd in de waan geleefd dat de boel misschien ooit weer open kon. En dus is ook in de werkplaats nooit iets veranderd.”
Hermetisch gesloten
“Ik leerde Truus en Lies eind vorige eeuw kennen. Mijn bedrijf zat in dezelfde straat, schuin tegenover Davidzon. Als antieke autogek was ik natuurlijk bloednieuwsgierig naar hun Zuiderspuit, die Ford V8 uit 1938. Maar de zussen hielden de garagedeuren hermetisch gesloten, uit angst voor mensen met verkeerde intenties. Passanten gluurden vaak, tot afkeer van de twee, door de stoffige garageramen naar binnen. Naast de Zuiderspuit stonden daar nog meer mooie auto’s, waaronder Gerards Ford Granada. Bovendien zag je daarbinnen ontelbare gewilde automobilia uit de jaren dertig tot tachtig.
Op een dag stapten de dames Davidzon gearmd naar buiten. Mijn Morris Cowley, een tweezitter uit 1933, stond bij mij voor de deur. Ik hoorde Lies tegen Truus opmerken: “Ah, altijd geweldig gevonden, zo’n twoseater.” Ze wilden mijn Morris eens goed bewonderen en daarmee brak het ijs eigenlijk meteen. Ik zei: “Mag ik misschien ook eens bij uw brandweerauto kijken?” Zo ontstond een waardevolle vriendschap, die 25 jaar heeft geduurd. Was er bij hen thuis iets stuk, dan repareerde ik dat. En nadat ik hem eerst voorzichtig had gepoetst, mocht ik de Zuiderspuit opknappen en weer rijdend maken. Lies overleed ruim twintig jaar terug, Truus in 2023. Totdat zij naar het verpleeghuis moest, brachten mijn vrouw en ik haar regelmatig eten. Uiteindelijk schonk zij mij de Zuiderspuit. En op mijn advies liet zij Garage Davidzon na aan de Stichting Zaanse Pakhuizen, waarvan mijn jeugdvriend Ekko Vermeulen voorzitter is. De stichting wilde haar nek wel uitsteken voor de garage als stukje ‘Zaans erfgoed’ en maakte € 100.000,–vrij om met de restauratie van de dienstwoning te beginnen. Die wordt verhuurd aan iemand, die weer in de garage gaat sleutelen, aan antieke auto’s."
“We hopen ook op de hulp van enthousiaste BOVAG-leden voor het behoud van dit unieke stukje automotivegeschiedenis”
Er komen ook rondleidingen voor publiek. Om de garage zelf te reconstrueren naar de begintijd, inclusief Shell-kroonpomp uit 1933, is nog €120.000,–nodig. Ter gelegenheid van het 95-jarig jubileum en uit waardering voor het erfgoed deed BOVAG een eerste duit in het zakje.” We hopen ook op de hulp van enthousiaste BOVAG-leden voor het behoud van dit unieke stukje automotivegeschiedenis.”
Bart neemt ons nog even mee naar de garage en het magazijn: “Kijk, de pakking van een A-Ford uit 1929, in originele doos. Net als nog een heleboel andere auto-onderdelen hier echt van museale waarde. En deze gaan we eveneens reviseren: de allereerste hydraulische, pneumatische brug. Ook het gereedschap van Gerard en Johan hangt gewoon nog keurig aan de muur. En hier, de plaat met BOVAG-garantiebepalingen uit 1930. We missen alleen nog het emaillen BOVAG-lidmaatschapsbordje uit dat jaar. Dus als iemand dat nog heeft, ik houd me aanbevolen.”
Rondleiding
Kom voor een uitgebreide rondleiding langs op vrijdag 13 juni 2025 tussen 13.00 en 18.00 uur.
Wil je meer weten, helpen of doneren? Mail dan naar ekkovermeulen@outlook.com of kijk op zaansepakhuizen.nl.
Dit artikel is verschenen in BOVAGkrant 3-2025.