100 JAAR ‘Dapper opstandig en eigenwijs’: ‘Jonkers Autobedrijven

Ik vond dat je dit moest zien. Want hier, aan de achterkant van ons bedrijf, aan de Dommelsestraat, staat de tijd nog altijd stil. Nooit platgegooid of verbouwd. Hier ademt de geest van opa Driek. Goed voor het historisch besef. En voor de motivatie. Om door te blijven gaan, na iedere tegenslag. We vierden 31 oktober ons eeuwfeest, maar we kwamen die honderd jaar niet door zonder slag of stoot. Zeker niet! Familieproblemen, hagelschades, juridische ellende met Mercedes-Benz Nederland, een faillissement. En dan de brand in 2018. Vrijdagsmiddags vijf voor zes, in ‘t aangrenzend pand dat wij verhuurden aan een carrosseriebedrijf, ontstond het vuur. Hoe weten we nog steeds niet. Ik was hier met mijn neef. Opeens een vreemde stank. En in no time het pand vol rook. Ik belde zelf 112, de brandweer arriveerde supersnel. Door aanleg van een mega watergordijn wisten ze dit deel van het pand, inclusief ons museum met oldtimercollectie, te redden. Kort na de brand draaiden we weer als een tierelier. De lokale bevolking hielp ons overleven, iedereen kwam met reparatieklussen bewust naar ons toe. En goddank verzekerd bij Bovemij. Als die ons niet zo snel weer op de been hadden geholpen, hadden we het ‘never nooit’ gered. In dat oldtimermuseum stond ook opa’s Mercedes 280SE, met een asbakje waaronder steevast een briefje van honderd gulden verstopt. Voor de handel. Kwam Driek Jonkers onderweg een auto of motor tegen waaraan hij kon verdienen, dan tikte hij terplekke honderd piek handgeld af. Hij overleed in 1975.”
 

EMA

“Opa Driek was een handelaar pur sang, een boerenzoon uit Borkel. De familie runde ook een uitspanning, Café Jonkers, met beugelbaan. Daar startte de verhuur, verkoop en reparatie van fietsen en naaimachines, later ook motoren. Opa had niet zoveel met het boerenleven, wel met techniek. Hij kocht een fiets, leerde zijn dorpsgenoten fietsen. En kocht nog een fiets, die verhuurde hij. Zo begon het. Binnen een jaar tikte hij een Adler op de kop, zo’n Gestapo-auto, met een koets erop. Hij verwierf een consignatie van de burgemeester van Bergeijk en mocht het postvervoer tussen Valkenswaard en Bergeijk verzorgen. Mensen reden mee met de postkoets. Zo ontstond in 1921 de Eerste Meierijsche Autobusdienst (EMA). Later het Eerste Meierijsche Autobedrijf, omdat opa steeds meer auto’s ging verkopen en onderhouden. In 1919 was hij al naar Valkenswaard verhuisd. Hij had panden opgekocht van de slager en de kopersmid langs de Dommelseweg. En de naastgelegen leerlooierij, het gedeelte dat in 2018 afbrandde. Opa’s gezin groeide net zo rap als de autohandel. Tien kinderen, drie meisjes en zeven zonen, waaronder mijn vader René. In 1931 sloot de EMA zich als een van de eerste leden bij de in 1930 opgerichte BOVAG aan. In 1949 werden we officieel Mercedesdealer, dat bleven we meer dan zestig jaar. In onze receptie hangen naast het portret van opa ook mooie zwartwitportretten van Mercédès Jellinek, naamgeefster van het automerk, en Gottlieb Daimler, de autobouwer. Want Mercedes is en blijft het product waarvan wij leven. Wij zijn tegenwoordig een universeel autobedrijf, maar nog altijd gespecialiseerd in Mercedes. De portretten in de showroom laten zien dat ik ben opgegroeid in twee families, Jonkers en Mercedes.”
 

Opvolgingsruzies

“EMA was lijnbusmaatschappij, touringcar-¬operator, garagebedrijf en de derde grootste dealer van Mercedes-Benz in Nederland. Onder opa’s bewind één grote onderneming, met oma Marie, die in ’77 overleed, als mater financiën. Want achter iedere succesvolle man staat een vrouw, die zegt wat hij moet doen. Maar in de jaren zeventig ontstonden er opvolgingsruzies onder de zeven zonen, met afsplitsing als gevolg. Een van mijn ooms ging door als Jonkers Auto¬bedrijven in Valkenswaard. EMA Eindhoven richtte zich op het Mercedesdealerschap en op het busbedrijf, dat in 1985 werd verkocht. Mijn vader, René Jonkers, runde EMA Eindhoven met zes filialen in Noord-Brabant en Limburg. Hij zette zich ook enorm in voor de branche, als oprichter van de landelijke Mercedes-Benz-dealervereniging, mede-initiatiefnemer van de Nationale Autopas en als BOVAG-bestuurder van de dealertak NDA. Ik ben inmiddels 48 en als je mij vraagt of ik BOVAG-ambities heb, dan zeg ik nu: Wie weet?”
 

Onafhankelijk

“In 2011 kwam ik aan de leiding van Jonkers Autobedrijven, na een turbulente periode met ingrijpende reorganisaties en de economische crisis. Jonkers was teruggekocht door EMA en werd EMA Valkenswaard. Toen was ik nog directeur personenwagens van EMA Eindhoven. Maar in 2011 werd EMA Valkenswaard weer het onafhankelijke Jonkers Autobedrijven. Zo ontsnapten wij aan het latere EMA-faillissement, veroorzaakt door importeur Mercedes-Benz Nederland, die na allerlei gedoe eenzijdig de dealerovereenkomst met EMA opzegde. In die tijd kon dat, zonder enige schadevergoeding. Tegenwoordig werkt het anders, mede dankzij BOVAG worden dealers nu als franchisenemers beschouwd en beschermd door de franchisewet. Mercedes-Benz Nederland wilde ons kwijt, ze vonden ons te groot en eigenwijs. Wij wensten niet meer dan driehonderd auto’s op voorraad. En we vonden telkens miljoenen investeren in nóg luxere megalomane panden met elke paar jaar een compleet nieuw interieur onzinnig, om maar één voorbeeld te noemen. Gevolg van het dealerschapverlies was dat ook de banken de kraan dichtdraaiden. Tien miljoen minder krediet en in 2014 failliet. Maar hier in het zuiden van Valkenswaard, waar het allemaal begon, was een heel klein dorpje met hele dappere mensen, die opstandig waren en eigenwijs en zeiden: “Wij willen toch echt verder en hebben een voorliefde voor het merk. Wij gaan door als Jonkers Valkenswaard, Mercedesspecialist.”