Meest gestelde vragen over corona en werkgeverschap

Mag u aan uw werknemer vragen of hij corona heeft?

Dat u spreekt met een werknemer over zijn ziekteverschijnselen is op zichzelf niet verboden, zolang u deze informatie maar niet verwerkt zodat ze te herleiden zijn naar specifiek die ene werknemer. Maar u kunt de werknemer echter niet verplichten die informatie te verstrekken. Het blijft namelijk privacygevoelige informatie. Anderzijds kan gesteld worden dat van een goed werknemer verwacht mag worden dat hij zijn werkgever informeert of hij in een risicogebied is geweest of in aanraking is gekomen met besmette personen. Stuur de werknemer bij twijfel naar huis en vraag hem contact te zoeken met de GGD of bedrijfsarts.

Is het toegestaan om een lijst bij te houden van geïnfecteerde werknemers?

Het is vooralsnog niet toegestaan om een lijst bij te houden met namen van werknemers die het coronavirus hebben of hebben gehad. Gezien de verplichting om een veilige werkomgeving te kunnen bieden voor werknemers, maar ook voor klanten, voelt dit misschien wel wat zuur. U kunt de werknemer natuurlijk altijd wel verwijzen naar de bedrijfsarts. Die mag de gezondheidsgegevens wel verwerken en u adviseren over het blijven bieden van een veilige werkomgeving.

Mag u ‘bij de poort’ scannen of werknemers koorts hebben?

Nee, ook hiervan heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) laten weten dat dit verboden is. Werknemers mogen deze scanners dan ook weigeren. Voor leveranciers en klanten die aanwezig zijn op de werkplek geldt hetzelfde. Er is (nog) geen nationale wetgeving die dit wel mogelijk maakt.

Een werkgever mag alleen persoonsgegevens over de gezondheid van zijn medewerkers verwerken als dat noodzakelijk is voor de loondoorbetaling en re-integratie. Een werkgever mag dus wel weten dat een werknemer ziek is en bijvoorbeeld koorts heeft, maar niet wat de werknemer precies mankeert (bijvoorbeeld corona). Een werkgever mag ook niet op de stoel van de bedrijfsarts gaan zitten en zelf een diagnose stellen op basis van eigen onderzoek zoals een temperatuurmeting. Zelfs als de werknemer uit zichzelf vertelt wat hem mankeert mag de werkgever dit niet opschrijven. Een andere uitzondering op bedoeld verwerkingsverbod die wordt genoemd in de AVG, is een verwerking van gezondheidsgegevens die noodzakelijk is “om redenen van algemeen belang op het gebied van de volksgezondheid, zoals bescherming tegen ernstige grensoverschrijdende gevaren voor de gezondheid”. Deze uitzondering stelt echter als eis dat er nationale wetgeving moet zijn die deze specifieke verwerking regelt, met inachtneming van het medisch beroepsgeheim en het recht op privacy van de betrokkene. Dergelijke wetgeving is er in Nederland (nog) niet. Van deze uitzondering kunnen werkgevers daarom dus nu ook in corona-tijd (nog) geen gebruik maken.

Mag u werknemers informeren dat die ene collega besmet is?

Nee, dat mag niet. U mag wel in algemene bewoordingen bekend maken dat een collega besmet is geraakt. Voorwaarde is dus dat deze informatie niet terug te herleiden is tot die persoon. Het kan natuurlijk wel zo zijn dat de collega zelf andere collega’s informeert over zijn besmetting met het virus. Zolang het niet wordt vastgelegd, levert dit geen strijd met de AVG op. Ook niet als die collega u als werkgever vraagt dit te communiceren met de andere collega’s.

Mag een werknemer zijn verlof wegens corona intrekken?

Als vakantiedagen in onderling overleg zijn vastgesteld, moet een werknemer deze in principe opnemen. Ook al is vliegen momenteel nauwelijks optie en heeft het horeca-terras volgeboekte zitplaatsen. Maar de werkgever moet wel zwaarwegende omstandigheden hebben om niet mee te werken aan intrekking. U kunt zich op het standpunt stellen in deze coronacrisis niet mee te kunnen werken aan de intrekking, omdat de bedrijfseconomische gevolgen groot zijn (er is geen werk beschikbaar omdat in de planning al rekening is gehouden met afwezigheid van de werknemer en voor de collega’s die op dat moment wel doorwerken is er eigenlijk al te weinig werk voorhanden door corona) en het nu niet redelijk is om stuwmeren aan verlofsaldo te vergroten. Bekijk dit wel op individueel niveau. De werknemer kan in deze tijd namelijk menen dat, los van een eventuele geannuleerde reis die hij voor ogen had en nu niet kan maken, dat de huidige corona-zomer ertoe leidt dat hij niet voldoende kan ontspannen en tot rust kan komen omdat hij geacht wordt om zoveel mogelijk thuis te zitten, waardoor hij niet kan genieten van de recuperatiefunctie (lees: herstelfunctie) van vakantie. Hoe rechters hier mee omgaan is nog onzeker.

Kunt u als werkgever zomaar een eerder goedgekeurde verlofaanvraag intrekken?

U kunt na overleg met de werknemer het verlof enkel intrekken mits u daar voldoende zwaarwichtige redenen voor kunt aanvoeren (bijvoorbeeld door plotselinge drukte na corona-stilte doordat klanten nu ineens massaal met eigen vervoer in Nederland op vakantie gaan en u daarvoor u en uw personeel nodig hebben). Wel moet u in die situatie de kosten die de werknemer maakt door de wijziging van het tijdvak van de vakantie, vergoeden. Hierbij valt te denken aan annuleringskosten. U kunt overigens niet te snel hiertoe overgaan. Goed werkgeverschap brengt met zich mee dat het op uw weg ligt om eerst te kijken of er andere mogelijkheden zijn om de plotselinge drukte het hoofd te bieden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de inzet van oproepkrachten.