Sinds 17 februari 2023 geldt de (nieuwe) Wet bescherming Klokkenluiders (Wbk). Het doel van de nieuwe wet is om de voorwaarden voor het melden van maatschappelijke misstanden binnen organisaties te verbeteren. Ook moeten melders van misstanden beter worden beschermd. Maar wat is de Wbk eigenlijk en voor wie geldt deze?
Zoals gezegd, is het doel van de nieuwe wet om de voorwaarden voor het melden van maatschappelijke misstanden binnen organisaties te verbeteren door onderzoek naar misstanden mogelijk te maken. De melding die wordt gemaakt, moet gaan over een vermoeden van een misstand en de melder moet redelijke gronden hebben om deze misstanden aan te nemen. Maar wanneer is sprake van een misstand?
Een misstand is onder te verdelen in twee categorieën: een schendig van Unierecht (een inbreuk op een verordening of richtlijn van de Europese Unie) of een maatschappelijke misstand (daarbij is het maatschappelijk belang in het geding). Dit is slechts een korte omschrijving, bekijk ook de
uitgebreide definitie en voorbeelden.
Als een medewerker een melding heeft gemaakt dan mag de werkgever een melder niet benadelen. In de wet is een niet-limitatieve lijst opgenomen van wat daaronder kan vallen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een negatieve beoordeling, demotie of overplaatsing. Het dreigen met deze maatregelen wordt eveneens beschouwd als benadeling.
Voor wie geldt de Wbk?
Voor bedrijven met minder dan vijftig medewerkers in dienst geldt slechts voor bepaalde sectoren en onder bepaalde voorwaarden dat zij moeten voldoen aan de nieuwe wetgeving. Die voorwaarden gelden niet voor BOVAG-leden.
Uiteraard mogen ook kleinere werkgevers een interne meldregeling hebben. Dat is zelfs aan te raden. Ook voor kleinere organisaties is het van belang dat werknemers intern en veilig vermoedens van misstanden kunnen melden; dat voorkomt gelijk dat werknemers zich genoodzaakt voelen naar buiten te treden). Deze meldregeling hoeft echter niet te voldoen aan de Wbk.
De Wbk vereist dat bedrijven die meer dan vijftig medewerkers in dienst hebben een interne meldregeling voor maatschappelijke misstanden moeten instellen. Deze interne meldregeling moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Door de Rijksoverheid is een overzichtelijke
checklist voor de interne meldprocedure opgesteld, zodat u snel kunt zien wat er vastgelegd moet worden.
Daarnaast heeft de Stichting van de Arbeid heeft de ′
Verklaring inzake het omgaan met vermoedens van misstanden in ondernemingen’ gepubliceerd. Deze verklaring is aangepast aan de nieuwe wet en hier is ook een modelregeling omgaan met melden vermoeden misstand in opgenomen.
Voor het aantal mee te rekenen medewerkers geldt dat er een werkrelatie moet zijn. Het gaat dus niet alleen om werknemers die in dienst zijn. Ook uitzendkrachten, stagiairs, zzp’ers en gedetacheerden tellen mee. Het is geen vereiste dat de werkrelatie (nog) bestaat op het moment dat de melding wordt gedaan.
Heeft u 50 tot 249 medewerkers in dienst? Dan moeten interne meldprocedures voor 17 december 2023 worden aangepast aan de nieuwe wet- en regelgeving.
Werkgevers met 250 medewerkers of meer moeten al aan de nieuwe wetgeving voldoen.
Meer informatie en vragen?
Door de
Rijksoverheid en
Het Huis voor klokkenluiders wordt antwoord gegeven op de veelvoorkomende vragen over de nieuwe wet.
Heeft u meer vragen of wilt u meer informatie over de nieuwe wet? Neem dan contact op met BOVAG Ledenadvies via 030-65 95 300 of via
ledenadvies@bovag.nl.