Studiekostenbeding, waar moet u op letten?

Wanneer is een opleiding noodzakelijk voor een functie? Die vraag is van belang geworden sinds in augustus 2022 een wijziging is doorgevoerd in de spelregels rond de kosten van scholing van een medewerker. Hierdoor is het namelijk niet meer toegestaan om een studiekostenbeding af te spreken voor verplichte en/of noodzakelijke scholing. Bij niet-verplichte en/of niet noodzakelijke scholing blijft dat wel mogelijk. Geschil hierover draait vaak om de vraag wat noodzakelijk is. Een rechter heeft hier voor het eerst een uitspraak over gedaan.

De vuistregel is dat u per situatie bekijkt en vastlegt wie, welke opleiding gaat volgen, waarom en op wiens verzoek. Als er een studiekostenbeding kan worden afgesproken, leg dit alles dan zo goed mogelijk schriftelijk vast. Dus als de opleiding op initiatief van de werknemer is, zorg dan dat dat duidelijk blijkt. Hier vindt u onze voorbeeld studiekostenbedingen.

Studiekosten uit het verleden

De wet schrijft voor dat alle afspraken die strijdig zijn met de huidige wetgeving, nietig zijn. Dat wil zeggen dat eerder gemaakte afspraken die niet voldoen aan de wet, kunnen worden beschouwd alsof ze nooit hebben bestaan. U kunt een studiekostenovereenkomst die in het verleden is afgesproken alleen inroepen als deze past binnen de nieuwe spelregels.

Kosten voor werkgever of werknemer?

Hieronder een overzicht zoals de spelregels er op dit moment uit zien. Verdere inkleuring zal er via uitspraken van rechters komen. Uiteraard houden wij dat voor u in de gaten.

Studiekosten voor rekening van de werkgever:

• Opleidingen die de werkgever letterlijk door een wet of cao verplicht is om aan te bieden, zoals BHV;
• Opleidingen die een werknemer nodig heeft om zijn functie uit te kunnen oefenen en die daarmee dus noodzakelijk zijn. Denk aan een verlenging van het apk-examen voor een apk-keurmeester;
• Opleidingen die de werknemer op verzoek van de werkgever gaat doen. Want dan gaat het om opleidingen die de werknemer volgens de werkgever nodig heeft om zijn werk goed te kunnen doen. En daarmee is de opleiding noodzakelijk;
• Bij een werknemer van wie de functie komt te vervallen of een werknemer die niet langer is staat is zijn functie uit te voeren geldt het volgende: als werkgever moet u de werknemer in redelijkheid een opleiding laten volgen als die ervoor zorgt dat de werknemer bij u in dienst kan blijven.

Studiekosten voor rekening van de werknemer:

• Een opleiding die noodzakelijk is voor het verkrijgen van een diploma of certificaat waarover de medewerker bij eerste aanvang van de werkzaamheden al moet beschikken om op grond van een wettelijke bepaling een functie te mogen uitvoeren. Naar de mening van BOVAG is het ook na 1 augustus 2022 mogelijk om met BBL’ers een studiekostenovereenkomst af te spreken wanneer zij nieuw in dienst komen en nog niet over een beroepskwalificatie beschikken. Dit is een interpretatie, die ook is terug te vinden is in de Tekst & Commentaar bij het nieuwe wetsartikel. Het is uiteindelijk aan de rechtspraak om hier duidelijkheid over te geven.
• Opleidingen die de werknemer op eigen verzoek gaat doen. ‘Ik hoef niet aan elektrische voertuigen te werken, maar wil wel graag een opleiding doen.

Met deze uitspraak is een eerste stapje gezet naar verduidelijking wanneer een opleiding noodzakelijk is voor de functie. We gaan in de toekomst verder zien hoe andere rechters hier tegenaan kijken.

Benieuwd naar de zaak waarin de rechter een uitspraak deed hierover? Bekijk dan deze praktijksituatie van het kantonrecht in Almere.

Vragen?

Heeft u vragen over wetgeving rond studiekosten? Neem dan contact op met BOVAG Ledenadvies via 030 – 65 95 300 of ledenadvies@bovag.nl.