De koers van de brandstoftransitie is sinds het BOVAG Brandstofdebat dat op woensdag 13 april plaatsvond in Utrecht een heel stuk duidelijker. Onder toeziend oog van een zaal vol gasten kruisten topsprekers uit het bedrijfsleven en van de overheid de degens. Met als uitkomst concrete doorkijkjes naar 2030 en verder. Hernieuwbare brandstoffen zitten in het verdomhoekje, maar beginnen daar uit te komen. Waterstof zou toch wel eens voor personenvervoer een belangrijke optie kunnen worden. En EV heeft dan wel de wind mee, maar ook nog heel wat wind in de zeilen nodig om de klimaatdoelen te halen. En de scenariostudie naar de brandstofontwikkeling die werd gepresenteerd was helder: in 2030 wordt er een derde minder diesel en kwart minder benzine getankt dan in 2021. Lees het verslag en kom alles te weten dat u moet weten.
Debat hernieuwbare brandstoffen: ‘De slag verloren, maar nog niet de oorlog’
Kan de brandstoftransitie zonder hernieuwbare brandstoffen (biobrandstoffen)?, was de centrale vraag tijdens de eerste ronde van het debat. Nee, vond Eric van den Heuvel, directeur Platform Hernieuwbare Brandstoffen, want zonder hernieuwbare brandstoffen halen we de klimaatdoelen niet. Het beleid voor 2030 stuurt volgens hem maximaal op elektrisch en duwt hernieuwbare brandstoffen dankzij een aftopping in het Klimaatakkoord onbedoeld uit het systeem. “Het resultaat is dat in 2030 nog zo’n 80 procent fossiele brandstoffen in het systeem zitten.”
Hoe is dat mogelijk?, riep voorzitter Remco de Boer Petrouschka Werther van het ministerie van I&W ter verantwoording. Het gezicht van de beleidsbepalers - hoewel ze enkel beleid uitvoert - wijt dit aan het slechte imago van hernieuwbare brandstoffen in politiek Den Haag. “Door het frame van ‘voedsel in de tank’ en ‘bossen die worden gekapt’ liggen hernieuwbare brandstoffen politiek heel slecht, en daardoor wordt het in het beleid zo klein mogelijk gemaakt. Het is heel lastig om die beelden weg te nemen.”
Toch komt de noodzaak van hernieuwbaar wel degelijk steeds meer voor het voetlicht in Den Haag, vertelde Rogier Kuin van BOVAG. “We hebben misschien een slag verloren, maar nog niet de oorlog. Het moet hoger op de agenda komen, daar is een nationaal plan voor nodig net zoals bij EV. De limiet van 65 Petajoule hernieuwbare energie moet eraf.” Zo’n investerings- en innovatieagenda zou zelfs de basis kunnen leggen voor een bio-based economy, denkt Marnix Koopmans van Vereniging Nederlandse Petroleum Industrie (VNPI). “We moeten het veel breder en strategischer bekijken.”
V.l.n.r.: Marnix Koopmans (VNPI), Petrouschka Werther (I&W), Remco de Boer (voorzitter), Eric van den Heuvel (Platform Hernieuwbare Brandstoffen) en Rogier Kuin (BOVAG)
Fit for 55: duurdere brandstof en meer hernieuwbare energie
Wie dacht dat het Klimaatakkoord van Rutte III al ambitieus is, rekent buiten Fit for 55, een pakket maatregelen dat de Europese Commissie voorbereidt om in Europa in 2030 55 procent minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990. Het uiteindelijk doel is een klimaatneutraal Europa in 2050. Ook de mobiliteit moet daaraan een bijdrage leveren.
Jasmin Schous, EU-coördinator Duurzame Mobiliteit Ministerie bij I&W, spiegelde de zaal in een gesprekje met de dagvoorzitter maatregelen voor die de mobiliteitsbranche gaan raken. Er zijn plannen voor nog scherpere CO2-normen voor personenauto’s en lichte bedrijfswagens en het garanderen van voldoende laadinfrastructuur, ook komt er een nieuwe richtlijn die bepaalt dat het aandeel hernieuwbare energie van 32 procent naar 40 procent moet.
Ten slotte komt er naast het bestaande CO2-emissiehandelssysteem ETS ook zo’n zelfde systeem voor energielevering in de bebouwde omgeving en mobiliteit. Een liter brandstof zou daardoor 12 tot 14 cent duurder worden, hield Schous een berekening van het Planbureau voor de Leefomgeving voor. “Of er al weerstand klinkt in Brussel? Ja, want hoe we dit soort maatregelen eerlijk uitvoeren is een continu discussiepunt.”
Remco de Boer (voorzitter) in gesprek met EU-coördinator Duurzame Mobiliteit bij I&W Jasmin Schous
Debat waterstof: ‘Batterij-elektrisch de norm voor personenauto’s’
In het tweede debat bogen de sprekers zich over de vraag wat de plek voor waterstof in 2030 is. Peter Soonius, senior programmaleider Mobiliteit & Markt bij Natuur & Milieu, zette het debat op scherp met zijn uitspraak dat hij voor waterstof alleen mogelijkheden ziet in het zwaar transport en scheepvaart en verwacht dat batterij-elektrisch de norm wordt voor personenvervoer. Als argumenten noemde hij het energieverlies bij de productie van waterstof en het tekort aan duurzame elektriciteit om groene waterstof te maken. Ook ziet hij dat de markt voor personenvervoer (en overigens ook zwaar transport) zich vooral richting batterij-elektrisch beweegt.
Jan Paul Kerkhof, eigenaar van onder meer een waterstoftankstation en Alex Kaat, kernteamlid van het H2Platform, bestreden die visie. Volgens Kerkhof is alleen batterij-elektrisch onmogelijk vanwege een tekort aan netwerkcapaciteit. “Het is bij personenvervoer geen kwestie van of het een of het ander maar van én waterstof-elektrisch én batterij-elektrisch.” Hij pleitte ervoor om daarom werk te maken van waterstofinfrastructuur. Kaat viel hem bij: “Zolang er niet één brandstof de oplossing vormt, moet je waterstof niet weg doen. Laat ondernemers als Jan Paul experimenteren en behandel ze qua beleid en subsidiering gelijk met EV.”
Werther was het ten dele met hen eens. Zij verwacht dat batterij-elektrisch de norm wordt voor personenauto’s, maar ziet voor bijvoorbeeld taxi’s en bussen kansen voor waterstof. Los daarvan benadrukte ze dat zolang de laadinfrastructuur voor batterij-elektrisch niet voldoende is, investeren in andere opties zoals waterstof noodzakelijk zijn.
Jan Paul Kerkhof, eigenaar van een waterstoftankstation en BOVAG-lid
Scenario-onderzoek brandstoffen
Eric Vousten van VMS Insight werd na het waterstofdebat uitgenodigd het rapport toe te lichten over de ontwikkeling van brandstoffen in 2025 en 2030, dat het bureau maakte in opdracht van BOVAG. Zijn conclusie: in 2030 wordt er een derde minder diesel en kwart minder benzine getankt dan in 2021.
Meer weten? Lees hier het volledige nieuwsbericht naar aanleiding van het rapport, en het rapport zelf.
Remco de Boer (voorzitter) in gesprek met VMS Insight-onderzoeker Eric Vousten
Debat EV: ‘Stimuleer EV voor de gewone consument’
Afgaand op de debatten over hernieuwbare brandstoffen en waterstof leek één conclusie veilig te trekken: de sterren voor elektrische voertuigen staan gunstig. “EV heeft de wind mee”, sprak voorzitter Remco de Boer jolig tijdens het laatste debat over EV. Maar daar dachten de tafelgasten toch genuanceerder over.
Met 400.000 EV’s en 90.000 (semi-) publieke laadpunten doet Nederland het best goed, maar de nieuwverkoop blijft inmiddels flink achter op andere West-Europese landen, zei Nancy Kabalt van het Formule E-team, het adviesorgaan van de overheid voor elektrisch rijden. Volgens Soonius van Natuur & Milieu gaat de groei van het EV-wagenpark ook niet snel genoeg. Rogier Kuin uitte eveneens zijn zorgen over de korte en lange termijn. “Er is in euro’s nu eigenlijk geen verschil meer in bijtelling tussen benzine en EV en voor na 2025 is er nog helemaal geen beleid voor stimulering.” Ook vroeg hij zich af of de laadinfrastructuur straks wel op orde is.
Werther erkende dat het sneller kan. “Wellicht gaat een verbod op niet-nul-emissieauto’s helpen, ik verwacht dat dit er in 2035 komt.” Een Nederlands verbod al in 2030 invoeren is niet toegestaan. Betalen naar Gebruik kan pas vanaf 2030 worden ingevoerd en biedt bovendien voor de positie van EV ook geen soelaas.
Zowel Kuin als Kabalt hamerden daarom op beleid voor 2025-2030 met daarin concrete maatregelen zoals de bijtelling weer naar 12% en een aanschafsubsidie voor EV zonder jaarschotten. “Zie het plan van BOVAG, RAI, ANWB, VNA en Natuur & Milieu op
www.toekomstautobelastingen.nl”, verwees Kuin snedig. “Die maatregelen zijn nodig om de gewone consument perspectief te bieden in plaats van de happy few die EV nu kunnen betalen. 80 procent koopt een gebruikte auto en die kun je pas kopen als die er is.”
Peter Soonius (Natuur & Milieu) en Rogier Kuin (BOVAG)