Samen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de Rabobank hebben zeven belangenorganisaties in de detailhandel waaronder BOVAG in kaart gebracht hoe meer bestuurlijke focus op de ‘buitenstad’ leidt tot een optimale combinatie van wonen, werken en winkelen. Een nieuwe aanpak maakt de bouw van 10.000 woningen aan de randen van steden en dorpen mogelijk en creëert tevens 3 miljoen vierkante meters ruimte voor nieuwe commerciële activiteiten.
Volgens Koninklijke INretail, BOVAG, Tuinbranche Nederland, de Vereniging van Woonboulevards, de Nederlandse Raad Winkelcentra (NRW), Dibevo (dierbenodigheden en -voeding) en de Vereniging van Winkelketens in Doe-het-zelf (VWDHZ) is er naast een focus op binnensteden ook dringend bestuurlijke aandacht nodig voor retail- en automotive-locaties aan de rand van de bebouwde kom en daarbuiten. Volgens het onderzoek ‘Naar een vitale buitenstad’ door Bureau Stedelijke Planning is er een structureel overaanbod van dit soort locaties en kan passend beleid zorgen voor sanering of transformatie hiervan en daarmee versterking van kansrijke gebieden. Die aanpak resulteert in een aantrekkelijk retaillandschap dat tevens kan worden gecombineerd met wonen en werken, en complementair is aan de binnenstad.
Het onderzoek krijgt een vervolg aan de zogenaamde tafel ‘Vitale Buitenstad’, onder de vlag van de Retailagenda van het Ministerie van Economische Zaken. Het doel daarvan is conditieverbetering van winkelgebieden in de periferie en het creëren van kansen voor sectoren anders dan de retail die juist ruimte zoeken. Gemeenten blijken nu vaak nog star in het wijzigen van bestemmingen voor specifieke locaties, waardoor maatschappelijke en marktwensen moeilijk te vervullen zijn.
Woon- en autoboulevards
De onderzoekers concluderen dat er in de ‘buitenstad’ nu veel leegstand en versnippering is en veel van hetzelfde, overlappende aanbod. Het gaat momenteel om circa 15 miljoen vierkante meter winkeloppervlak (bijna de helft van het totaal in Nederland) verdeeld over onder andere 190 woonboulevards, autoboulevards, retailparken en decentrale retailclusters. Via een methode van opwaarderen, ombouwen, ordenen en organiseren kunnen deze winkelgebieden in de buitenstad beter gaan functioneren met een gezond toekomstperspectief. Gemeenten kunnen daarvoor samen met vastgoedpartijen en pandgebruikers vanuit een gedeeld doel samenwerken aan een vitalere buitenstad met meer kansen voor alle betrokkenen. Kansrijke locaties verdienen een flinke stimulans, maar elders is ombouwen en saneren slimmer en ook noodzakelijk. Het is daarom belangrijk dat behalve gemeenten ook provincies hun beleid voor de perifere detailhandel vastleggen in plannen. Dat leidt tot bestuurlijke afstemming over de regionale functie van deze gebieden en het stimuleert samenwerking. De praktische handreiking die de initiatiefnemers samenstelden als stimulans om aan de slag te gaan, is dan een handig hulpmiddel voor alle betrokkenen.
Het onderzoek ‘Vitale Buitenstad is uitgevoerd door Bureau Stedelijke Planning in opdracht van Koninklijke INretail, BOVAG, Vereniging van Winkelketens in de Doe-het-zelf branche, Tuinbranche Nederland, Dibevo, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Vereniging Woonboulevards Nederland, NRW en Rabobank.