Bij de Prinsjesdagstukken heeft het kabinet een wetsvoorstel gepresenteerd waarin de plannen voor het fiscaal stimuleren van ‘emissieloze’ auto’s (batterij-elektrisch en waterstof-elektrisch) uit het Klimaatakkoord verder worden uitgewerkt voor de periode 2020-2025. Dit komt in plaats van de Autobrieven waarmee de overheid de afgelopen jaren heeft gewerkt.
Het wetsvoorstel gaat over het stapsgewijs verhogen van de bijtelling van elektrische auto’s, het behoud van BPM- en MRB-vrijstellingen en het verhogen van de dieselaccijns en MRB op bestelauto’s om een deel van deze maatregelen te kunnen betalen. Al in 2020 de bijtelling voor EV verhogen schiet BOVAG in het verkeerde keelgat, omdat het kabinet daarmee breekt met staande afspraken uit Autobrief II. Ook de mogelijkheid om elk jaar tarieven te wijzingen, baart BOVAG zorgen.
Verhoging bijtelling
De bijtelling voor elektrische auto’s (alleen nieuwe gevallen) gaat volgend jaar al naar 8 procent en loopt in de jaren daarna stapsgewijs op naar het gewone tarief van 22 procent vanaf 2026. Bovendien wordt het maximumbedrag waarover deze bijtelling geldt, verlaagd van 50.000 euro dit jaar naar 45.000 euro in 2020 en 40.000 euro in de jaren erna. Die ‘cap’ geldt overigens niet voor waterstof-elektrische auto’s.
Onvoorspelbare overheid
Het voorkomen van overstimulering juicht BOVAG op zich toe en dus zijn wij vóór een stapsgewijze vermindering van de bijtellingsvoordelen op elektrische auto’s. Wél problematisch vinden wij dat de bijtelling al volgend jaar op de schop gaat. Voor de jaren 2017 t/m 2020 was het hele auto-fiscale beleid namelijk al vastgelegd in Autobrief II. En daar wijkt de overheid nu van af. Voorspelbaarheid van beleid is belangrijk voor de sector (denk aan verkoopdoelstellingen en inkoop voor volgend jaar) en voor het vertrouwen in de overheid. Op dit moment loopt een onderzoek naar de effecten op de markt van deze plotselinge wijziging. Afhankelijk van de uitkomsten zullen wij bij de behandeling in de Tweede Kamer lobbyen voor uitstel van de maatregel tot 2021.
BPM en MRB
Een ander onderdeel uit het vandaag gepresenteerde wetsvoorstel is dat emissieloze auto’s tot en met 2024 vrijgesteld blijven van het betalen van de BPM en MRB (rijksdeel). Vanaf 2025 betalen zij een vaste voet van 360 euro per auto aan BPM, en gaat de MRB in twee stappen naar het normale tarief. Plug-in hybrides behouden tot en met 2024 het halftarief voor de MRB. BOVAG is tevreden over de stimulering van elektrische auto’s in de BPM en MRB, omdat dit ook ten goede komt aan particuliere automobilisten. Zo ontstaat er meer evenwicht tussen de particuliere en zakelijke markt. Maar het is raar dat plug-in hybrides, die voor autofabrikanten zo belangrijk zijn om hun CO2-doelstellingen te halen, in Nederland met een verhoudingsgewijs hoge BPM per gram CO2 worden gestraft. Dit wetsvoorstel doet daar niets aan.
‘Hand aan de kraan’
Een ander probleem in de plannen: de bijtellingspercentages, BPM- en MRB-voordelen voor elektrische auto’s liggen niet echt vast, maar kunnen afhankelijk van marktontwikkelingen worden aangepast (het principe van ‘hand aan de kraan’). Ook langs deze weg staat de voorspelbaarheid van overheidsbeleid dus ter discussie. Ten opzichte van de teksten uit het klimaatakkoord is het wetsvoorstel gelukkig wel wat afgezwakt op dit punt; alleen bij grote afwijkingen naar boven of naar onder van de aantallen elektrische auto’s en (dus) overheidsfinanciën zal het kabinet ingrijpen op de tarieven. De verwachting is vooralsnog dat, onder meer door deze maatregelen, 24 procent van de nieuwe auto’s in 2025 emissievrij zal zijn.
Lastenverzwaring of lastenverlichting?
Om de fiscale voordelen voor emissieloze auto’s te kunnen (blijven) betalen, worden er twee belastingverhogingen voorgesteld: de MRB op bestelauto’s voor ondernemers (te beginnen met gemiddeld 24 euro per jaar in 2021 en oplopend tot 96 euro per jaar extra in 2024), en een verhoging van de dieselaccijns in twee stappen van 1 cent (in 2021 en 2023). Hoewel BOVAG elke lastenverzwaring in het autodomein betreurt, moeten we ook constateren dat de optelsom van de fiscale voordelen groter is. Onder de streep zal er dus in de komende jaren een lastenverlichting voor de mobiliteitssector optreden, en dat is ook hard nodig.
Nog geen aanschafsubsidie voor particulieren
Een belangrijk element in het klimaatakkoord is de subsidie op de aanschaf van een elektrische auto door particulieren. Hiermee wordt meer evenwicht in de stimulering gebracht tussen de zakelijke en particuliere markt. Zo’n aanschafsubsidie maakt echter geen onderdeel uit van de fiscale plannen die vandaag zijn gepresenteerd. Deze wordt komende maanden, in samenwerking met de autosector, verder uitgewerkt en uiterlijk 1 juli 2020 gepresenteerd.
Een uitgebreide analyse van alle plannen en begrotingen van Prinsjesdag volgt deze week in de ledennieuwsbrief van BOVAG en op mijnbovag.nl.