Het kan voorkomen dat een medewerker onder werktijd wordt geconfronteerd met een dringend probleem, dat direct aangepakt moet worden. Denk bijvoorbeeld aan het regelen van een loodgieter bij een gesprongen waterleiding of school die belt dat een ziek kind moet worden opgehaald. De werknemer kan dit regelen met behoud van loon en zonder een vrije dag op te moeten opnemen. Dit heet het calamiteiten- of kort verzuimverlof.

Het moet gaan om onverwachte situaties (calamiteit) of zeer bijzondere persoonlijke situaties (overlijden van een naaste). In sommige van dit soort situaties heeft de cao het al verder uitgewerkt. Zie hier voor meer informatie over het verlof dat de cao toekent.

U kunt een redelijk verzoek tot calamiteitenverlof of kort verzuimverlof niet weigeren. Uw medewerker meldt het verlof zo snel mogelijk bij u en geeft daarbij ook aan hoelang het vermoedelijk gaat duren. Afhankelijk van de situatie kan dat een paar uur of een paar dagen zijn. U mag achteraf vragen om aan te tonen dat het verlof echt nodig was.

Lees meer over calamiteitenverlof en kort verzuimverlof bij de Rijksoverheid.

De wet geeft de mogelijkheid voor een medewerker om voor een zieke in zijn omgeving te zorgen. Denk daarbij aan partner, kinderen ouders of een goede vriend. Dit wordt het kortdurend zorgverlof genoemd. U betaalt de werknemer 70% van het loon door, maar in elk geval het minimumloon.
 
Om gebruik te kunnen maken van het kortdurend zorgverlof gelden er 2 voorwaarden:

• Er moet dus een zieke zijn die verzorging nodig heeft;

Heeft de medewerker een ouder die in het ziekenhuis ligt? Dan zal het ziekenhuis in de meeste gevallen de zorg voor de zieke op zich nemen. De werknemer heeft dan geen recht op kort zorgverlof. Maar een kind dat 2 weken ziek thuis is, moet wel verzorgd worden.

• Uw werknemer is de enige die de zorg kan verlenen.

Als er ook een ander is die de zorg kan verlenen, is er geen noodzaak om zorg te verlenen. Uw medewerker  kan dan geen gebruik maken van het kortdurend zorgverlof. Dat is soms wel een grijs gebied. Want wie neemt de zorg voor een ziek kind op zich? De vader of de moeder. Als beide ouders werken, dan moet er een keuze worden gemaakt wie van de twee zorgverlof opneemt. Ga hierover het gesprek aan. Uiteindelijk ligt de keuze over het algemeen wel bij de medewerker.
 
Hoe lang
Elke werknemer heeft recht op 2 maal het aantal in de arbeidsovereenkomst afgesproken arbeidsuren. Een fulltimer heeft daardoor recht op maximaal 10 dagen per 12 maanden. Een parttimer heeft recht naar rato. Er kan ook een paar uur zorgverlof worden opgenomen, want officieel is het verlof in uren en niet in dagen.
 
Ook is het goed om benadrukken dat het niet om een kalenderjaar gaat. Of de werknemer nog recht heeft kunt u bepalen door te kijken naar hoeveel uur kort zorgverlof er is opgenomen in de periode van 12 maanden voor de aanvraag van zorgverlof.  Dat kunnen meerdere aanvragen zijn.
 
Uw medewerker moet het verlof zo snel mogelijk en vooraf bij u melden. Is vooraf niet mogelijk, dan moet het zo snel mogelijk. U kunt het verlof weigeren als er zwaarwegende bedrijfsbelangen zijn, waardoor uw belang voor dat van de werknemer gaat. U kunt achteraf om bewijs vragen dat het verlof nodig was.
 
Meer informatie over het kortdurend zorgverlof kunt u vinden bij de Rijkoverheid.

Bij langdurend zorgverlof kan uw medewerker zonder recht op loon verlof opnemen voor:

• de verzorging van een naaste die levensbedreigend ziek is;

Daarmee wordt bedoeld dat de gezondheidssituatie van de zieke zo ernstig is dat het leven van deze persoon op korte termijn ernstig gevaar loopt. Verzorging wordt hier breed gezien. Naast het fysieke zorgen kan het ook gaan om het doen van boodschappen of mentale ondersteuning. Ook voor uw medewerker zelf kan het verlof fijn zijn, om zo de zware belasting van het sterven van een naaste beter te dragen.

• de noodzakelijke verzorging van een naaste die ziek of hulpbehoevend is.

Hier geldt wel dat de het zorg geven door uw werknemer noodzakelijk moet zijn. De criteria zijn hetzelfde als bij kortdurend zorgverlof.
 
Hoe lang
Per 12 maanden heeft uw medewerker recht op maximaal 6 keer het aantal uren per week dat in de arbeidsovereenkomst is afgesproken. Dus gemakshalve gaat het om 6 weken langdurend zorgverlof.
 
De werknemer moet het verlof minstens 2 weken van te voren schriftelijk aanvragen. U kunt om aanvullende informatie vragen om te beoordelen of er wel een situatie is waar de medewerker dit verlof kan aanvragen. Alleen bij zwaarwegende bedrijfsbelangen kunt u dit verlof weigeren.
 
Voor meer informatie kunt u naar de website van de Rijksoverheid.

Als uw medewerker een kind adopteert of een pleegkind in huis opneemt, is er recht op adoptie- of pleegzorgverlof. Het verlof is maximaal 6 weken en moet in een periode van 26 weken worden opgenomen. Die 26 weken lopen van 4 weken voor dat het kind in huis komt tot 22 weken na de komst van het kind. De hoofdregel is dat de 6 weken aaneengesloten worden opgenomen, maar uw medewerker kan ook vragen om het gespreid op te nemen. Tenzij het bedrijfsbelang hiertegen verzet, moet u hiermee instemmen.    
 
Er is recht op een adoptie- of pleegzorguitkering van UWV, die u voor uw medewerker kunt aanvragen.
 
BOVAG ontvangt niet veel vragen over het adoptie- of pleegzorgverlof. Graag verwijzen wij u dan ook naar de Rijksoverheid en het UVW voor meer informatie.
 

Een medewerkster die zwanger is, heeft recht op zwangerschapsverlof en bevallingsverlof. In totaal is er recht op 16 weken verlof. Afhankelijk van wanneer het kindje geboren is, kan dat nog wat meer zijn. Maximaal 6 en minimaal 4 weken voor de uitgerekende datum kan de medewerkster met zwangerschapsverlof. Zij mag zelf kiezen wanneer dit ingaat. Het bevallingsverlof duurt minimaal 10 weken. Meer informatie kunt u bij de Rijksoverheid vinden.

Tijdens beide verlofsoorten krijgt de medewerkster een uitkering dat u voor haar bij het UWV kunt aanvragen. De uitkering bedraagt 100% van het dagloon. Meer informatie kunt u via het UVW lezen.

Ziek
Deze vormen van verlof zijn niet te verwarren met arbeidsongeschiktheid door ziekte. Als de oorzaak van de arbeidsongeschiktheid ligt bij de zwangerschap of de bevalling zijn er weer andere regels dan als de ziekte een andere oorzaak heeft. Het voert te ver om hier uitvoerig op in te gaan. Bij het UWV kunt u hier meer over lezen.